Up 2 Date

Kunnen blinden over vijf jaar weer zien?

News
Kunnen blinden over vijf jaar weer zien?

Het is een grote nachtmerrie voor velen: blind worden. De kans dat je zicht ooit nog terugkomt is nihil. Of toch niet? Het Nederlands Herseninstituut is bezig met een onderzoek dat er voor zou kunnen zorgen dat blinden weer kunnen zien. Een opvallend detail: het oog is daarvoor niet langer meer nodig.

Heel dichtbij

Het AD sprak met Pieter Roelfsema, directeur van het Nederlands Herseninstituut, over de ontwikkelingen van het onderzoek: ''Ik moet natuurlijk voorzichtig zijn met voorspellingen, maar we zijn heel dichtbij."

Minicamera

Bij de meeste blinden is de oogzenuw stuk, iets dat onherstelbaar is. Maar de hersenen - die werken nog prima! Onderzoekers vervangen de blinde ogen voor een bril met een minicamera, die de beelden doorgeeft aan de hersenen.

Lichtflitsen

De prothese vereist een zware hersenoperatie, die in Nederland tot nu toe enkel op apen is getest. Daarbij worden elektroden geïmplanteerd in het hersengebied, die informatie van de buitenwereld kunnen omzetten naar beelden. Dit is inmiddels getest op een resusaapje, die dankzij de 1.000 elektroden in zijn hoofd lichtflitsen kan zien.

Experimenteren

Eerder werd er al soortgelijk onderzoek gedaan in de Verenigde Staten. De Amerikaanse arts William Dobelle probeerde vanaf de jaren 70 een camera aan te sluiten op de hersenen. Hij verbrak alle medische wetten en in 2002 ging samen met zijn patiënten naar Europa. Daar plaatste hij chips in de hersenen van zestien blinden. Bij sommigen gebeurde er niks, anderen zagen lichtflitsen en sommigen hadden weer beperkt zich. Dobelle overleed echter voor het onderzoeksrapport klaar was.

Geen objecten

Eén van Nobelles patiënten was Jens Naumann. Hij kreeg 144 elektroden in zijn hoofd geplaatst. Na de operatie zag hij lichtstipjes, maar geen objecten, mensen of patronen, zoals de dokter had gehoopt. En de elektroden deden helaas meer kwaad dan goed, vertelt Naumann aan het AD.

''De hoofdpijn was niet te harden. Mijn spraak ging achteruit, ik had vreselijke hallucinaties. Hersenvocht droop langs mijn oren. Ik realiseerde me dat dokter Dobelle hier minder van wist dan ik had gedacht. Maar ik kon niet anders dan doorgaan.''

Vijf jaar

Inmiddels zijn de Nederlandse onderzoekers al een stuk verder en lukt het om veel meer elektroden te plaatsen. Er wordt voorlopig nog getest op apen, om zulke situaties te voorkomen. Directeur Roelfsema zou het systeem over vijf jaar willen uitproberen op een patiënt, ''maar het vergt nog veel werk.''

''We ontwikkelen nu een programma dat de camerabeelden zo goed kan bewerken dat de patiënt straks alleen dingen ziet die voor hem relevant zijn. Als je bijvoorbeeld buiten loopt, is het reclamebord boven de weg totaal onbelangrijk. Je wilt de stoeprand zien en de obstakels. Alleen deze hoofdzaken, dus niet de bijzaken, sturen we straks naar de hersenen.''

Ster advertentie