Lost een vuurwerkverbod de problemen rond de jaarwisseling op?

Advies: verbieden

Een groot aantal politieke partijen durfde hun vingers jarenlang niet te branden aan een mogelijk vuurwerkverbod, maar dat is dit jaar wel anders. Na meerdere oproepen van de hulpdiensten over levensgevaarlijke toestanden en een belangrijk advies uit het onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) - om knalvuurwerk en vuurpijlen te verbieden - lijkt de politiek eindelijk om. Een (gedeeltelijk) vuurwerkverbod lijkt er nu echt te gaan komen, maar is het ook haalbaar om dit te handhaven?

"De politiek heeft er geen verstand van” - Pyro Toro

Veilige jaarwisseling

De Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland is een vereniging van bedrijven die werken met consumentenvuurwerk, professioneel vuurwerk en theatervuurwerk. Zij erkennen dat er jaarlijks veel fout gaat en lieten onlangs weten dat ze zich deels kunnen vinden in een mogelijk vuurwerkverbod. Ze willen graag meedenken over een veilige en feestelijke jaarwisseling, maar zeggen ook dat een kleine groep een schaduw werpt over het gebruik van vuurwerk en met name door het gebruik van illegaal vuurwerk. Dat is ook precies wat de bekende vuurwerk-YouTuber Pyro Toro zegt.

“Verbod is kansloos”

Er zijn twee mogelijkheden waarop het vuurwerkverbod mogelijk ingevoerd kan worden. De eerste optie is een totaalverbod op vuurwerk en de tweede optie is het advies van de OVV: het verbieden van knalvuurwerk en vuurpijlen. Pyro Toro noemt een totaalverbod - wat gemeenten zoals Rotterdam, Amsterdam en Eindhoven willen invoeren - "kansloos" zegt dat hij denkt dat de handel in illegaal vuurwerk daarmee alleen maar zal toenemen.

"Harder aanpakken"

"De politiek heeft er geen verstand van”, zegt Pyro Toro tegen FunX. “Ze horen belachelijk harde knallen, maar begrijpen niet dat dat het illegale spul is. Ze moeten juist die raddraaiers oppakken en harder aanpakken." Een van de manieren waarop je een gedeeltelijk vuurwerkverbod misschien wel kan handhaven, is volgens Pyro Toro het verbieden van knalvuurwerk. "Het knalvuurwerk in Nederland stelt toch weinig voor, omdat er weinig buskruit in zit." En voor de politie is het onderscheid tussen knal- en siervuurwerk volgens hem makkelijk te spotten. Toch denkt hij dat er wel veel blauw nodig is op straat om zo’n verbod te kunnen handhaven.

Oorzaak: illegaal vuurwerk

De YouTuber heeft wel degelijk een punt als het om illegaal vuurwerk gaat. Uit de meest recente cijfers van gebeurtenissen rond de jaarwisseling, blijkt het illegale spul de oorzaak te zijn van bijna alle ernstige verwondingen die dit jaar hebben plaatsgevonden. Met name de zwaar explosieve (en illegale) nitraten zijn vaak de boosdoener.

Wat verder opvalt tussen de cijfers is dat bijna de helft van de slachtoffers gewond is geraakt door vuurwerk dat door anderen is afgestoken. Denk bijvoorbeeld aan een vuurpijl of cake van iemand die omvalt, of zwaar (en vaak illegaal) vuurwerk van een ander dat vlak voor je neus tot ontploffing komt.

Gevaarlijke vuurpijlen

Birgitte Blatter, onderzoeksmanager bij VeiligheidNL, zegt tegen RTL Nieuws dat vuurpijlen ook enorm gevaarlijk kunnen zijn: "Vooral vuurpijlen zijn de boosdoeners bij het veroorzaken van ernstig oogletsel." Het Rotterdamse Oogziekenhuis weet daar alles van, zij hadden dit jaar te maken met een forse stijging van het aantal gewonden. Er werden tijdens de jaarwisseling achttien mensen binnengebracht met oogletsel door vuurwerkongelukken, waarvan tien die zo ernstig zijn dat ze blijvend zijn.

"Typisch Nederlands, mooie dingen verzinnen maar ze niet vastleggen in de wet.” - Pyro Toro

“Handhaven moeilijker, maar niet onmogelijk”

Pyro Toro denkt dat de politie het moeilijk krijgt met het handhaven van een vuurwerkverbod. Ruud Verkuijlen van de Nationale Politie zegt tegen het RTL Nieuws dat het inderdaad een zware opgave wordt om een verbod te handhaven, maar denkt dat het zeker mogelijk is. "Het gaat ons in eerste instantie meer inspanning kosten, maar dat is nou eenmaal nodig om naar een nieuwe situatie toe te komen." Gerrit van de Kamp gelooft ook dat er wel degelijk mogelijkheden zijn. Hij wijst op het gebruik van de camera's in het publieke domein en ook dat burgers zelf foto's kunnen maken als bewijs.

“Onveilig afsteken mag volgens de wet”

Nog voordat we alles verbieden adviseert Pyro Toro om ook eens te kijken naar de vele kromme regels die het afsteken van legaal vuurwerk onveilig maken. Met name bij het gebruik van vuurpijlen valt volgens hem nog veel te halen: "Vuurwerkwinkels zijn verplicht om jou een pijlenstandaard en een vuurwerkbril mee te geven, maar de burger is niet verplicht om die pijlenstandaard of de bril te gebruiken. Typisch Nederlands, mooie dingen verzinnen maar ze niet vastleggen in de wet.”

Vuurwerkshows

Voor Pyro Toro zou een vuurwerkloos oud en nieuw veel veranderen in zijn leven. Hij is elke dag met vuurwerk bezig, naast zijn normale baan. Hij gaat langs bij vuurwerkimporteurs, bezoekt speciale dagen waarop nieuwe vuurwerk wordt geïntroduceerd en hij maakt filmpjes waarmee hij in totaal honderdduizenden views pakt op YouTube. Hij gaat dus veel van zijn hobby mislopen, maar er is ook goed nieuws voor hem. Bij een mogelijk vuurwerkverbod lijkt het aantal vuurwerkshows per gemeente toe te gaan nemen. Pyro Toro loopt op dit moment al mee met pyrotechnici die zulke shows organiseren. Wie weet kan hij dan ergens in de komende jaren zelf professioneel vuurwerk afsteken voor een van de gemeenten. Betaald krijgen voor het uitvoeren van je favoriete hobby, dat moet ook wel goed aanvoelen toch?

2020/2021

Als iedereen zich in al die jaren netjes aan de regels had gehouden, dan was een vuurwerkverbod mogelijk niet nodig geweest. Maar waar rook is, is vuur. De enorme verwoestingen, de vele gewonden, doden en uitgebrande auto's zijn het bewijs dat het gooien met brandbaar spul blijkbaar niet normaal kan verlopen. Een overgrote meerderheid van de stemmers op onze Instagrampoll zou het jammer vinden als het afsteken van vuurwerk verboden wordt. En zoals Pyro Toro al zei en de cijfers bevestigen, is illegaal vuurwerk vaak de boosdoener. Maar waar rook is, is vuur.