Dit is waarom Black History Month in februari wordt gevierd

Wat is Black History Month?

Sinds 1976 wordt Black History Month jaarlijks in februari gevierd in de Verenigde Staten. Wat velen echter niet weten, is dat de basis voor Black History Month zoals we dat nu kennen vijftig jaar eerder werd gelegd. Halverwege de jaren 20 van de vorige eeuw vond de Afro-Amerikaanse historicus en schrijver Carter G. Woodson dat het tijd was dat er meer erkenning kwam voor de bijdrage die de Afro-Amerikaanse gemeenschap heeft geleverd aan de geschiedenis van de Verenigde Staten. Om dit te realiseren, riep Woodson in 1926 de tweede week van februari uit als Negro History Week. De toen 50-jarige historicus koos specifiek voor die week, zodat de viering gelijk zou vallen met de geboortedagen van de voormalig president Abraham Lincoln en de zwarte politicus Frederick Douglass, beiden bekend vanwege hun strijd tegen de slavernij.

Hoewel tijdens Negro History Week de zwarte gemeenschap in de kijker werd gezet, ging het Woodson om meer dan alleen de geschiedenis van Afro-Amerikanen. "We moeten niet de zwarte geschiedenis benadrukken, maar zwarten in de geschiedenis. Wat we nodig hebben is geen geschiedenis van geselecteerde rassen of naties, maar de geschiedenis van de wereld zonder nationale vooroordelen, rassenhaat en religieuze vooroordelen", aldus de historicus tijdens de lancering van de allereerste Negro History Week.

Waarom is Black History Month van belang?

Dat statement van Woodson is ook meteen de reden waarom Black History Month vandaag de dag nog altijd zo belangrijk is. Voor de invoering van het jaarlijkse evenement werd de geschiedenis van zwarte Amerikanen doorgaans genegeerd op scholen. Als het wel werd behandeld, werd er vooral de nadruk gelegd op de lage sociale status van de gemeenschap. Sinds 1926 kwam daar gaandeweg verandering in. Organisaties die betrokken waren bij Black History Month, zoals zwarte kerken, de pers en staatsdepartementen voor onderwijs, zorgden ervoor dat lesmateriaal en literatuur werden gedistribueerd in de meeste Amerikaanse staten. Sinds 1928 wordt er ook ingezoomd op een specifiek thema. Zo was het thema vorig jaar ‘zwarte gezondheid en welzijn’ en staat 2023 in het teken van zwart verzet.

Is er genoeg aandacht voor?

Het thema zul je wellicht niet altijd terugzien in alles wat met Black History Month te maken heeft, maar dat de jaarlijkse herdenking sinds de invoering alleen maar breder wordt omarmd valt niet te betwisten. Niet alleen in de VS wordt Black History Month gevierd, maar ook in landen zoals Canada, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en België wordt er aandacht besteed aan de bijdrage die de zwarte gemeenschap in die landen heeft geleverd. Sinds 2020 vindt de viering ook in diverse Afrikaanse landen plaats in de maand maart en werd het een jaar later omgedoopt tot African History Month.

Los daarvan zijn er inmiddels talloze bedrijven die tijdens Black History Month extra aandacht besteden aan de zwarte gemeenschap. Zo zal je hoogstwaarschijnlijk op je favoriete streamingservice of spelcomputer zien dat films, muziek en games die gemaakt zijn door zwarte mensen extra worden belicht.

Hoe wordt het hier in Nederland gevierd?

Hoewel Black History Month door de decennia heen is overgewaaid naar andere landen zal je er in Nederland helaas niet zoveel over horen. Twee jaar geleden legde Jessica de Abreu, medeoprichter van The Black Archives, aan 3FM Human uit waarom er in ons land minder aandacht wordt besteed aan de bijdrage die de zwarte gemeenschap heeft geleverd. “De VS hebben een langere geschiedenis aan erkende zwarte geschiedenis en daar is een behoorlijk lange strijd gevoerd met zwartheid en zwarte geschiedenis. Bij ons is het gewoon nog niet zo zichtbaar als in de VS, hoewel uit de documenten van The Black Archives blijkt dat in Nederland wel degelijk vormen van verzet zijn geweest in het verleden.”

In 2011 werd Black History Month voor het eerst gevierd in Nederland. In dat jaar sloten de studentenvereniging Association of Students of African Heritage (ASAH) en het Nationaal Insituut Nederlands Slavernijverleden en erfenis (NiNsee) de handen ineen om deze viering te organiseren. Uit die samenwerking kwam vijf jaar later Black Achievement Month voort, wat jaarlijks in oktober wordt gevierd. In die maand wordt door middel van onder meer exposities, workshops en debatten aandacht geschonken aan de bijdrage die de zwarte gemeenschap in Nederland heeft geleverd aan de samenleving. Black History Month heeft dus wel degelijk voet aan de grond gekregen in Nederland, weliswaar in een andere vorm.

Wat kun je doen tijdens Black History Month?

Ondanks dat het nog wel even duurt voordat het Black Achievement Month is, worden er in februari verschillende evenementen georganiseerd ter ere van Black History Month. Naast dat je films, muziek en games van zwarte makers kan checken, kun je ook exposities, zoals Zwartheid Onder Ogen komen van The Black Archives. Ook vindt later deze maand de gospeltentoonstelling We Shall Overcome plaats, die vooral in het teken staat van de inspirerende woorden en daden van Martin Luther King.