Suzanne hoort voor altijd een irritante piep: "Ik had de signalen serieus moeten nemen"

Volume iets hoger zetten

Het is voor velen vast herkenbaar: je bent onderweg en je hebt je oordopjes in om naar muziek te luisteren. Er komt een track die je echt voelt en je zet het volume iets hoger. Omdat er naast je een groep kinderen zit te schreeuwen, zet je het volume nóg iets hoger om zo het lawaai van buiten uit te schakelen. Dat je telefoon aangeeft dat je volume te hard staat, negeer je. Je wil gewoon even van dit liedje genieten.

Het zijn precies dit soort situaties die ervoor kunnen zorgen dat je onomkeerbare gehoorschade oploopt. Het begint mogelijk met een korte piep die later weer weggaat, maar let op: dit is al het begin van gehoorschade. Op een gegeven moment gaat de piep misschien nooit meer weg.

Oren mishandeld

Dat was ook het geval bij Suzanne. "Achteraf had ik gewild dat ik de signalen serieus had genomen." Zij had toe in eerste instantie ook last van een piep in haar oren na het uitgaan. Maar die ging dan later weer weg en dus zag ze het niet als een waarschuwing om haar gehoor te beschermen. "Ik kan wel zeggen dat ik mijn oren een beetje mishandeld heb." Zo stond haar muziek altijd lekker hard tijdens het sporten, ging ze uit zonder oordoppen en droeg ze ook bij concerten geen gehoorbescherming. "Tot de piep opeens niet meer wegging."

Alarmerend

VeiligheidNL constateerde in 2019 dat 13 procent van de jongeren tussen de 12 en 18 jaar gehoorschade heeft. Uit het onderzoek bleek dat bijna de helft van de jongeren naar muziek op een volume van 70 procent of hoger luistert, een geluidsniveau dat het risico op gehoorschade vergroot.

Uit onderzoek van het Erasmus MC kwam zelfs naar voren dat 14 procent van de kinderen tussen de 9 en 11 jaar al gehoorschade heeft. Ook onder deze groep is er een relatie gevonden met het gebruik van muziekspelers. "Dat is echt wel alarmerend, zo'n jonge doelgroep. Je moet de rest van je leven nog met je oren doen", zegt Lisanne, consultant van VeiligheidNL.

Constante piep in je oor

Toen de piep na een week nog niet weg was bij Suzanne, die toen 19 was, besloot ze naar de huisarts te gaan. Die verwees haar door naar de KNO-arts. Uiteindelijk werd ze gediagnostiseerd met tinnitus. "Er werd eigenlijk gewoon gezegd: 'Het is gehoorschade die niet te genezen is, dus wen er maar aan'." Die keiharde mededeling had ze niet verwacht: "Vaak als je iets hebt en naar de dokter gaat, is er iets aan te doen, maar in dit geval niet. Dus dat kwam nogal rauw op mijn dak."

In eerste instantie probeerde Suzanne het probleem te ontkennen en hoopte ze dat het weer zou wegtrekken. Maar toen de piep echt niet wegging, moest ze er wel mee leren leven. "Ik besefte dat het gewoon nooit meer helemaal stil wordt. Dat vind ik nog steeds beangstigend. Ik weet gewoon niet meer wat stilte is. Ik hoor altijd een piep." De piep die Suzanne hoort is het beste te vergelijken met een oude, piepende radiator. "Het is een harde heldere piep, gewoon heel irritant."

Benieuwd wat iemand met tinnitus hoort? Op deze website staan een aantal voorbeelden op een rij.

Omgevingsgeluid

Het lukt Suzanne redelijk goed om te dealen met de constante piep: "Ik heb het geluk dat ik er in het dagelijks leven niet erg last van heb." Wanneer er omgevingsgeluid is, zoals op het kantoor of in de sportschool, merkt ze niet zoveel van de piep. "Maar wanneer het stil om me heen is, of als er juist heel veel mensen om me heen zijn, dan hoor ik de piep megahard. Als ik er dan op ga focussen dan word ik echt gek."

Suzanne gaat nu veel bewuster om met haar gehoor. "Een tijdje geleden ging ik bijvoorbeeld naar een verjaardag van iemand in een bar, dan neem ik ook mijn oordoppen mee. Dan kijkt iedereen me raar aan als ik die dingen in doe. Zo van: stel je niet zo aan. Maar dan denk ik: je moest eens weten wat er met je gehoor kan gebeuren."

Soms probeert Suzanne anderen erop te attenderen dat ze bewust met hun gehoor moeten omgaan. Volgens haar mag er sowieso wel meer over dit onderwerp worden gesproken. "Er is vroeger natuurlijk heus wel eens tegen mij gezegd dat ik het geluid niet zo hard moet zetten, maar toen dacht ik: het zal allemaal wel. Tot het te laat is. Ik denk daarom dat het belangrijk is dat er meer aandacht voor dit probleem komt en ook voorlichting. Voorkomen is beter dan genezen, want genezen kan niet."

Gevolgen gehoorschade

Continu een piep in je oor horen of anderen niet meer goed kunnen verstaan, is niet alleen irritant, het heeft ook andere gevolgen. "Het is moeilijker om je te concentreren op school of werk en het kan slaapproblemen veroorzaken", vertelt Lisanne van VeiligheidNL. "Maar het kan ook zorgen voor sociaal isolement. Bijvoorbeeld als je niet meer naar feestjes gaat, omdat je weet dat je daarna extra last van je oren kan krijgen."

Als je al op (zeer) jonge leeftijd gehoorschade oploopt, kan het er mogelijk ook voor zorgen dat je niet je droombaan kunt uitvoeren. Voor sommige opleidingen moet je namelijk een gehoorscreening doen. "Denk aan de politie, defensie of luchtverkeersleider. Voor veel beroepen heb je een goed gehoor nodig."

Hoe voorkom je gehoorschade?

Om gehoorschade te voorkomen moet je dus vooral gehoorbescherming dragen naar feestjes, festivals en clubs. Daarnaast moet je zorgen dat je niet te hard naar muziek luistert. "Het gaat om de combinatie: hoe lang, hoe hard, hoe vaak. Vanaf 80 decibel kan geluid schadelijk zijn voor je oren", zegt Lisanne.

Maar hoe weet je nu of het geluid van je telefoon op een veilig niveau staat? "Door een volumebegrenzer te gebruiken." Dat kun je op de meeste telefoons makkelijk instellen. Geen idee hoe je de functie moet instellen? Hier vind je een uitleg. Op iPhones kun je zelfs een rapport vinden van je gebruikte geluidsniveaus.

Mocht je een volumebegrenzer hebben ingesteld, maar het geluid daardoor te zacht vinden, dan is het verstandig om te investeren in een goede koptelefoon. "Jongeren zetten het geluid vaak harder, omdat ze geen last willen hebben van omgevingsgeluid", zegt Lisanne. Noise canceling headphones bieden dan een oplossing. "Helaas hangt daar vaak wel een flink prijskaartje aan. Je kunt ook kiezen voor een koptelefoon die goed over je oren heen valt of in ears die goed afsluiten zodat je geen last hebt van geluid om je heen."

Daarnaast kun je op verschillende websites geluidstesten doen om te checken hoe het met je gehoor zit. Deze testen vind je onder andere hier en hier.

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -