Astrologie: zweverige bullshit of handig hulpmiddel bij dagelijkse struggles?

Jij bent zeker een Steenbok

Een van mijn guilty pleasures is achter iemands verjaardag zien te komen zodat ik kan ontdekken wat zijn of haar sterrenbeeld is. Niet om vervolgens te beslissen dat ik toch beter niet met diegene kan omgaan (want 'Steenbokken zijn altijd zo egoïstisch'), maar omdat ik het leuk vind om te checken of iemands eigenschappen inderdaad overeenkomen met wat de astrologie vertelt.

Hoewel ik van vooral de mannen in mijn omgeving sceptische blikken krijg als ik hierover begin, merk ik ook dat ik niet de enige ben met deze interesse. Astrologie is allang niet meer alleen voor zweverige hippie-types, maar een populair gespreksonderwerp op feestjes, in de kantine op werk en online.

Van horoscoop tot memes

In een modern sausje duikt astrologie op steeds meer plekken op. Op Instagram halen astrologieaccounts tienduizenden likes binnen met zowel uitgebreide horoscopen als dromerige plaatjes over de stand van de maan. Maar ook op een luchtige manier verschijnt astrologie in je tijdlijn. Zo wordt er massaal getagd onder quizjes, grappige quotes of memes waarin sterrenbeelden belachelijk gemaakt worden. Daarvoor is sowieso wat basiskennis over de sterrenbeelden nodig, zoals weten dat Vissen vaak als emotioneel gezien worden en Leeuwen als dominant.

Swipen op basis van sterrenbeeld

Ook in de App Store is astrologie goed vertegenwoordigd. Apps zoals Co-star, die de data van NASA gebruikt, stuurt dagelijks miljoenen gebruikers wereldwijd een update over de stand van de planeten. Op datingapp Bumble kun je je match zoeken op basis van zijn of haar sterrenbeeld. Daarvoor heeft het bedrijf speciaal een paar astrologen aangenomen. Eén van hen liet in een artikel van Malu Kirschbaum in Grazia weten dat die sterrenbeeldfilter een van de meest toegepaste filters is binnen de app is: "Astrologie stelt mensen in staat om mensen op een dieper niveau te begrijpen, dus dat komt goed van pas bij de zoektocht naar liefde."

Dit bericht bekijken op Instagram

Een bericht gedeeld door Co – Star (@costarastrology) op 13 Feb 2020 om 12:00 (PST)

Instagramproof

Dat astrologie verdergaat dan de corny horoscoop achterin de krant, ontdekte de 26-jarige Josie uit Rotterdam een aantal jaar geleden. "Er is zoveel meer en het gaat zoveel dieper." Josie is fulltime astroloog en heeft momenteel bijna 30.000 volgers op Instagram. Daar post ze perfect gestylede foto's met daarbij captions over de stand van de planeten. Josie is op die manier het perfecte voorbeeld van hoe astrologie er anno 2020 uit kan zien.

Screenshot van de hemel

Waar de horoscoop uit de krant vertelt wat jou zogenaamd morgen gaat overkomen, helpt Josie met readings en het vertalen van geboortehoroscopen anderen om meer inzicht te krijgen in zichzelf. Zo'n geboortehoroscoop omschrijft ze op haar website als 'een screenshot van de hemel en planeetstanden op het moment dat jij geboren bent'. Je sterrenbeeld vertelt alleen iets over de stand van de zon op het moment van geboorte, maar met de stand van de andere hemellichamen is een completer beeld te schetsen. Dat gebruikt Josie vervolgens om iets te zeggen over je sterke en zwakke eigenschappen, je groeimogelijkheden en je behoeften. "Ik ontdekte mijn geboortehoroscoop en die klopte zo erg. Toen ben ik die ook voor vriendinnen gaan uitzoeken. Dat ik nu anderen kan helpen, vind ik heel cool."

Hulp van planeten

Josies readings gaan dus niet over het voorspellen van de toekomst. "Ik kijk echt naar iemands persoonlijkheid. Als iemand bijvoorbeeld vroeger heel verlegen was, kan ik diegene helpen begrijpen waar dat door komt." Astrologie kan je dus kan helpen met het beter leren begrijpen van jezelf, maar het kan je ook verder helpen als je een moeilijke beslissing moet nemen of gewoon even 'vastzit', zo vertelt Josie. "Jonge meiden komen vaak met vragen over wat ze voor studie moeten kiezen. Ik heb nooit echt concrete antwoorden, maar het helpt ze wel verder. Ik krijg echt reacties van meiden die zeggen: 'Ik zit met tranen in mijn ogen. Ik ben zo blij dat ik mezelf nu beter ken'."

'Onzin'

Hoe populair het ook is, sterrenkundigen zijn er duidelijk over: astrologie is keiharde onzin. Zo noemde sterrenkundige Govert Schilling het in de Volkskrant 'volstrekt imbeciel' om te geloven dat er een verband is tussen planeten en ons gevoel. En hoogleraar theoretische sterrenkunde Vincent Icke laat me weten dat er niet eens één astrologie is, maar tienduizenden die elkaar allemaal tegenspreken. Daarom is het volgens hem niet interessant voor de sterrenkunde, maar wel voor de psychologie.

Astrologie geeft antwoorden

Ik moet dus bij godsdienstpsycholoog Joke van Saane zijn om meer te weten te komen over waarom astrologie zo populair is. Ze vertelt me dat die psychologische functie precies is wat het voor veel mensen zo aantrekkelijk maakt. En dat het vooral in deze tijd populair is, is niet gek: "Ik denk dat deze tijd - vooral voor jongeren - een tijd is die heel onduidelijk is. Je moet overal iets van vinden en er komt veel informatie binnen, maar tegelijkertijd is er heel weinig structuur. Mensen weten niet goed meer wat hun doel is. Wat is nou belangrijk?" Astrologie blijkt voor veel mensen een goede manier om antwoord te kunnen geven op dat soort vragen. "Het is heel individueel: het gaat echt om jou als persoon. Daarbij leg je jezelf niet vast in een systeem, dus je behoud nog wel je vrijheid."

Geen bewijs is niet erg

Dat het niet wetenschappelijk onderbouwd kan worden, doet er volgens Joke niet toe. "Dat kan je eigenlijk over elke religie zeggen en toch blijven ze voortbestaan en blijven mensen geloven." Astrologie kan voor sommigen de functie van religie overnemen. "Als je opgroeit binnen een religieus systeem, heb je astrologie niet nodig. Dan weet je al wat het doel in je leven is, wat er van je verwacht wordt en hoe je keuzes moet maken."

Dat er geen harde bewijzen zijn, wordt pas een probleem als je zo gedwongen wordt om in een systeem te geloven dat tegen alle wetenschappelijke argumenten ingaat, dat je je niet meer kan verbinden met de rest van de wereld. Dat geldt zo voor alle religies. "Die functioneren niet meer als je in twee gescheiden werelden leeft." Maar veel astrologiefans gaan er luchtig mee om. Het is voor hen meer een soort lifestyle die in het rijtje van yoga, meditatie en mindfulness past. "Zolang je er gewoon uithaalt wat voor jou handig is en je er met vrijheid mee om kan gaan, is er niks aan de hand", stelt Joke me gerust.

'Mijn waarheid'

Astrologie kan de wereld niet alleen een stukje begrijpelijker maken, maar ook een stukje voorspelbaarder. En dat kan best wel lekker zijn. "Je hoeft dan niet alles zelf te bedenken. Het ligt al een beetje vast", aldus Joke. Voor liefhebbers zoals Josie is het dan helemaal niet erg dat het niet gebaseerd is op een keiharde waarheid: "Wat ik voel, is mijn waarheid. Er is geen hard bewijs. Er is alleen bewijs van wat het bij heel veel mensen kan doen en dat is voor mij genoeg."

Zweverig of niet, soms is het gewoon fijn om na een kutdag te lezen dat het allemaal komt omdat Mercurius in retrograde is. Ik betrap mezelf ook regelmatig op die 'zie je wel!'-gedachte als ik op mijn favoriete astrologieaccount Scorpio Mystique lees dat ik zo emotioneel was omdat de maan in Vissen stond. Dat er nog miljoenen andere schorpioenen rondlopen voor wie deze boodschap helemaal niet opgaat, vergeet ik dan voor het gemak eventjes.

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -