Poepchinees, sambal bij of spleetoog: Aziaten pikken het niet langer

Kenny Wu (19): “Vanaf kleins af aan heeft mijn moeder mij geleerd om hier niet teveel aandacht aan te besteden en ze maar te laten praten. Maar die tijd is voorbij.”

Ophef

De Aziatische gemeenschap kwam de afgelopen week flink in opstand, nadat er ophef ontstond over een video van RUMAG-host Rene Watzema. In het filmpje liet hij een Chinese vrouw iets in het Nederlands zeggen en schreef daarbij in de caption: "Als een soort buikspreker dit Chineesje Nederlands proberen te leren. Ze moest uiteindelijk toch het land uit. Koffertje zat vol met verboden gedroogde groentes, paddenstoelen en stukjes hond.. Naja gaan nog Skypen... Joe. #china #emigrant #kloepoek #sambalbij #joe." En dat is niet het enige, want Rene en zijn collega Roxanne reageerden ook op een jongen die in de comments zijn kritiek uitte op de video. Daarin werd onder andere geschreven:"Laat hem, ik zou ook zo gefrustreerd zijn als ik een kleine piemel heb." De 'grap' van Rene schoot bij veel Aziaten in het verkeerde keelgat. Hoewel hij zijn excuses inmiddels heeft aangeboden, heeft het incident iets losgemaakt in de Asian community. Aziaten riepen elkaar op om actie te ondernemen. In een Story die rondging op Instagram werd zelfs gesproken over dat 'deze generatie Aziaten voor verandering zal zorgen'.

Actie

“Ik ben trots dat er zoveel Aziaten opkwamen voor zichzelf na het RUMAG-incident”, vertelt de 19-jarige Kenny Wu uit Hoorn. Ook hij vindt dat het tijd is om in actie te komen. Hij werd vroeger veel gepest om zowel zijn gewicht als zijn etniciteit. “Ik vond het vroeger moeilijk om met andere Aziaten over straat te lopen, omdat ik dan al verwachtte dat ik weer een racistische opmerking naar me hoofd geslingerd kreeg”, vertelt hij. “Het is toch belachelijk dat ik me schaamde voor mijn eigen familie?”

Boos

Kenny voelt zich nu veel zelfverzekerder, maar hij krijgt nog steeds te maken met vervelende opmerkingen. "Laatst liep ik in Rotterdam met een vriend. We waren net uitgegaan en liepen gewoon over straat. Opeens hoorde ik achter me: 'Hé kankerchinees!'. Ik vond het heftig, maar wilde doorlopen. Alleen de vriend met wie ik was werd wel boos en ging naar de jongen toe om te vragen waarom hij dat zei." Op dat moment realiseerde Kenny zich dat het juist goed is om een keer in te grijpen. "Wat nou als die jongens altijd zoiets zeggen, omdat ze nooit de indruk hebben gekregen dat het irritant is?"

Ni Hao

Ontelbaar veel keren is er 'ni hao', het Chinese woord voor 'hallo', naar Kenny geroepen. Dat lijkt misschien een onschuldige opmerking, maar het kan gevoelig liggen:"Als ik er dan wat van zeg, dan zeggen ze: 'O, ik wist niet dat je Nederlands kon spreken', maar ja, voor hetzelfde geld was ik helemaal niet Chinees maar Koreaans. Of wat als ik geadopteerd was en helemaal geen Chinees kon spreken?" Hoewel hij echt wel kan lachen om een grapje, worden dit soort opmerkingen op een gegeven moment heel irritant.

"Veel mensen denken dat ze de enige zijn die een grapje maken, maar ze weten niet hoeveel opmerkingen die dag al zijn gemaakt over mijn 'kleine ogen' of 'het eten van hond'.

Gewoon mezelf

De 23-jarige Rui Jun Luong kan over dit onderwerp meepraten. Ze groeide op in Friesland met weinig Aziaten om zich heen. “Ik heb mijn hele leven te maken gekregen met racisme.” Wat haar het meest irriteert zijn de opmerkingen die ze zonder reden naar haar hoofd geslingerd krijgt. Ze begrijpt niet waarom sommige mensen de behoefte voelen om ‘ching chang chong’ naar haar te roepen. “Dan denk ik: wat heb ik gedaan? Ik ben gewoon mezelf.”

AANDACHT

Rui is een creatieve duizendpoot. Ze studeert aan de kunstacademie, is fotograaf en heeft een populaire eigen webshop. Daardoor heeft ze een groot online platform opgebouwd waarmee ze veel mensen kan bereiken. Dat platform gebruikte ze dan ook om haar mening te delen over het RUMAG-incident. Ze schreef een lange Facebookpost en riep iedereen op om in actie te komen.

“Met die post wil ik duidelijk maken, dat ik het niet normaal vind. Ik ben blij dat het zo vaak gedeeld is. Als ik zoiets niet zou posten, zou het weer overwaaien alsof het nooit gebeurd is.”

Niet besproken

“Het lijkt in de Nederlandse cultuur wel normaal geworden dat mensen kleinerende opmerkingen naar Aziaten maken. Elke Aziaat die ik spreek, heeft ermee te maken gehad. Het is ongelooflijk dat het nog steeds gebeurt”, zegt Rui. Ze vindt het pijnlijk om te zien dat het onderwerp zo weinig besproken wordt. "Ik ben teleurgesteld in Nederland. Niemand zegt er iets over. Het lijkt alsof het niet gezien wordt als racisme.”

gekleineerd

Ook de 23-jarige Kabella Sabatini Kristianti begrijpt niet waarom dit onderwerp nog niet leeft. “Racisme tegen Aziaten wordt gewoon niet besproken.” Kabella merkt dat er de laatste tijd veel bewustwording is over onderwerpen als racisme en discriminatie, maar niet als het aankomt op de Aziatische cultuur. “Gehandicapten, homoseksualiteit... over alles wordt gesproken, behalve wij. Als er iets gevoeligs wordt gezegd over een andere cultuur dan de Aziatische, dan wordt er wel goed over nagedacht, want dan zijn ze bang voor klaagcomments.” Kenny herkent dat. "Er wordt altijd gezegd dat racisme niet door de beugel kan, maar toch wordt er zo normaal gedaan om grapjes te maken over Aziaten." Hij is daarom extra teleurgesteld als mensen die ook een niet-Nederlandse afkomst hebben, hem belachelijk maken.

Niet alleen

Kabella kwam op haar vierde van Indonesië naar Nederland en heeft ook veel met racisme te maken gekregen. Ze voelde zich altijd een buitenbeentje op school: “Het is rot dat ik me zo heb moeten voelen. Maar nu ik wat ouder en zelfverzekerder ben, durf ik voor mezelf op te komen.” Dat komt mede door de Sense Asian-community waar ze deel van uitmaakt. Dit evenementenbureau organiseert events om de Asian community bij elkaar te brengen, maar ook om een brug te slaan tussen Aziaten en non-Aziaten. “Nu weet ik dat ik niet alleen ben.”

DOELWIT

"Aziaten zijn vredelievend en hardwerkend. We hebben als Aziaten veel weten te bereiken en toch staan we alleen bekend om de spleetogen en 'ching chang chong'", zegt Kabella gefrustreerd. Maar hoe komt het eigenlijk dat er een beeld over Aziaten bestaat dat ze een makkelijk doelwit zijn? Volgens Kabella, Kenny en Rui heeft dit te maken met de houding van de vorige generatie, hun ouders dus. “Onze ouders zijn naar Nederland gekomen om een goed leven op te bouwen. Ze respecteren de mensen hier en willen liever geen problemen of drama veroorzaken”, legt Rui uit. “Ze denken dat het erbij hoort en dat ze er maar mee moeten leven.”

Hechte band

De nieuwe generatie heeft een andere houding. Dat komt onder andere doordat de community steeds sterker is geworden. Dankzij social media zijn veel Aziaten met elkaar in contact gekomen en vormen ze een sterk netwerk. “We hebben dezelfde dingen meegemaakt”, vertelt Rui. “Daardoor creëer je een sterke band.” Kenny denkt dat ze door het RUMAG-incident alleen maar sterker staan: “Het is heel vervelend, maar het creëert wel een samenhorigheid onder de Aziatische jongeren.”

NIET ZO ONSCHULDIG

Kenny hoopt dat Aziaten vanaf nu meer voor zichzelf zullen opkomen als er iets vervelends over hen gezegd wordt. Zo kunnen ze anderen inzicht geven in wat een grap, die op het eerste gezicht onschuldig lijkt, kan doen met iemand.

“Wat ik wil is bewustwording creëren zodat mijn broertjes, nichtjes en neefjes zich niet onderdanig voelen en zodat ze geen afkeer krijgen van hun etnische achtergrond.”