Waarom je je ook na de hashtags en protesten moet blijven uitspreken tegen racisme

Stagediscriminatie

Luisteraar Ahmad heeft ervaring met discriminatie op basis van zijn naam. Hij solliciteerde voor een stageplaats, toen het bedrijf vervolgens contact opnam met Ahmads school. "Ze zeiden dat ze geen goede ervaring hebben met buitenlanders, waardoor ik niet welkom ben." Ahmads docent drong erop aan dat hij aangifte zou doen, maar daar had Ahmad zelf destijds geen zin in. "Ik maak dit meerdere malen mee. Heel vaak eigenlijk. Op het voetbalveld hoor ik 'kutneger', noem maar op. Het ligt niet alleen aan diegene, maar ook aan ons, degene die gediscrimineerd wordt. Je moet er zelf voor opstaan. Ik had er toentertijd niet het lef voor om te zeggen: tot hier en niet verder."

Discriminatie aan de telefoon

Ahmad heeft nu spijt dat hij destijds geen aangifte heeft gedaan, omdat hij zich nu beseft hoe belangrijk het is om je uit te spreken tegen racisme en discriminatie, hoe lastig dat soms ook is. Dat weet ook luisteraar Junissa. Zij heeft zelf een Nederlandse achternaam, maar haar vriend een Marokkaanse. "We merken het vooral via de telefoon. Het is te bizar voor woorden. Wanneer we bellen om zaken te regelen, bijvoorbeeld voor ons huis of via de gemeente, en hij belt met zijn eigen achternaam, wordt hij gewoon afgewimpeld." Wanneer Junissa daarna belt met haar eigen achternaam, worden ze wél meteen geholpen. Zij spreekt de bedrijven of instanties in kwestie hier gelijk op aan: "Ik ben heel straight opgevoed. Mijn moeder zei altijd: nooit over je heen laten lopen. Gewoon voor jezelf opkomen. Zolang je mensen maar met respect behandeld."

Bewustzijnskeurmerk

Er zal veel moeten veranderen, wil dit soort institutioneel racisme volledig uit ons systeem verdwijnen, maar volgens luisteraar Dominique zou een bewustzijnskeurmerk een flinke stap in de goede richting zijn. Ze legt uit hoe ze dit voor zich ziet: "Je gaat met bedrijven en instanties in gesprek. Zij kunnen dan een bewustzijnskeurmerk verdienen als ze een training [over racisme] hebben doorlopen of dit opnemen in hun opleiding, zodat iedereen in ieder geval weet wat racisme en discriminatie is en er een protocol aan gehangen wordt." Daar gaat het volgens Dominique namelijk nog vaak mis. "Er is geen protocol. We weten niet hoe me ermee om moeten gaan. Als we randvoorwaarden vastleggen, hebben we iets om het mee aan te sturen."

Geen hype

Dat er nu wereldwijd massaal wordt opgestaan tegen racisme is natuurlijk een hele goede zaak, maar de grote vraag is wat er gaat gebeuren als alle protesten straks voorbij zijn. Luisteraar Dilara vertelt dat ze wel eens twijfelt aan de oprechtheid van de zwarte plaatjes en quotes op social media. Ze hoopt dat mensen het niet als hype zien om zich uit te spreken. "Ik zie heel veel mensen dingen plaatsen en dan denk ik: ik hoop dat je dit oprecht doet en niet omdat je iedereen het ziet doen en je niet achter wilt blijven. Ik betwijfel het soms: doe je dit omdat je het echt wilt? Of omdat je shine wilt pakken?" Zelf vertelt Dilara altijd op te komen voor anderen, ook als ze daarmee zelf in de problemen komt. "Ik ben er wat minder op social media mee bezig, maar wat meer in het echte leven."

Doodmoe, maar hoopvol

Activiste Naomie Pieter van Black Queer & Trans Resistance NL is een van de stemmen van de Black Live Matter-demonstraties. Ze roept op om de strijd tegen racisme vol te blijven houden, hoe vermoeiend dat ook is. "Ik ben doodmoe van het vechten, maar krijg zo veel energie van de duizenden mensen die in Nederland de straat op gaan."

Die Black Lives Matter-demonstraties worden niet door iedereen goed ontvangen. Dat het vooral buiten de Randstad niet altijd soepel verloopt, weet ook Fabiola. Zij organiseert op 13 juni een demonstratie in Leeuwarden en de strijd tegen racisme is in de Friese stad best lastig, zo vertelt ze. "Hier in Friesland durven heel veel mensen zich niet uit te spreken, dus het is best wel een eenzame strijd." Ze vertelt dat de demonstraties veel haatreacties en dreigementen opleveren. Er waren zelfs plannen voor een tegendemonstratie. "Het maakt me heel verdrietig en boos", aldus Fabiola, die ondanks alles blijft doorzetten.

Het begint bij jezelf

Naomie zal net als Fabiola ook haar stem laten blijven horen, maar ze benadrukt ook dat het belangrijk is dat er daadwerkelijk actie wordt ondernomen. Politieke macht is daarbij volgens haar essentieel. "We hebben mensen nodig die op ons lijken in de Tweede Kamer. Of tenminste mensen die radicaal denken en voor gelijkwaardigheid zijn. Als we die hebben, gaan we echt stappen maken. Maar het begint natuurlijk bij jezelf, bij je thuis. Vooral bij witte mensen. En mensen van kleur: neem je space!"