Sara's leven is verwoest door de toeslagenaffaire: "Heb geen contact meer met mijn moeder"

Sara over het leven voor de toeslagenaffaire

Voor de toeslagenaffaire was het gezin van Sara erg hecht. Ze komt uit een eenoudergezin en werd samen met haar zus en broertjes opgevoed door haar moeder. "We waren echt een sterk front als gezin", vertelt Sara over hun band. Hoewel haar moeder een uitkering had, was ze wel gedreven om hieruit te komen en wilde ze een eigen zaak starten. Daarom begon Sara's moeder met een opleiding om eindelijk iets voor zichzelf te realiseren. "We waren ontzettend trots op mijn moeder en probeerden haar in alles te steunen. Thuis zijn we allemaal hoogopgeleid, dus we waren erg blij dat mijn moeder deze stappen aan het maken was."

Omdat haar moeder een uitkering had en de enige ouder in beeld was, betekende dit ook dat het gezin erg afhankelijk was van de toeslagen die zij kreeg. Het ging niet alleen om de hulp die de overheid bood om de opleiding van Sara's moeder te financieren, maar ook bijvoorbeeld de huur- en zorgtoeslag. Om aan al deze toeslagen te komen, werkte haar moeder samen met een gastouder die het geld uitkeerde door middel van de bonnetjes die Sara's moeder inleverde. Toen ze echter een aantal bonnen niet had, werd ze daar heel hard op afgestraft. Alle deuren gingen volgens Sara in één keer dicht en haar moeder had geen recht meer op toeslagen. Haar moeder werd namelijk bestempeld als een fraudeur.

Sara en haar zus moesten hun levens op pauze zetten

Er gebeurde hierna heel veel en alle positieve momenten verdwenen, vertelt Sara. "Mijn zus en ik voelden ons enorm verantwoordelijk om financieel bij te dragen. Mijn zus was nog maar net getrouwd en hielp dan ook bij ons thuis, omdat er gewoonweg geen geld meer was. Uiteindelijk leidde dit zelfs tot haar scheiding, omdat ze dit niet allemaal met haar partner kon bespreken en zelf ook niet kon rondkomen." Sara zat midden in haar universitaire studie, liep vijf dagen stage, leende maximaal bij Duo en probeerde elk vrije uur dat ze had te werken. "Ik kon mij niet meer focussen op mijn stage en was alleen maar bezig met mijn familie. Ik werkte soms nachtdiensten en stond dan de volgende ochtend alweer op mijn stage. Het was echt overleven." Sara vertelt dat ze winters meemaakte, waarin ze met gescheurde jassen rondliep om kleding te kunnen kopen voor haar broertjes.

Haar moeder betaalde geen rekeningen om zo eten te kunnen kopen voor het gezin. "Er is een verschil in net niet genoeg hebben en niets hebben. Je kunt namelijk niet rondkomen met niets. Wij waren echt aan het dweilen met de kraan open." Uiteindelijk ontwikkelde haar moeder zelfs een angst om brieven te openen, waardoor deze alleen maar opstapelden. "De situatie duurde jaren, werd zo alleen maar erger en er ontstonden veel ruzies thuis."

Alleen Sara's moeder werd erkend als gedupeerde

Rond 2017 werd er plotseling gesproken over een zogenaamde toeslagenaffaire. "Wij begonnen het vermoeden te krijgen dat wij hier ook onderdeel van waren, omdat er zo hard was opgetreden. Toen dit schandaal werd erkend, bleek dus dat al deze problemen niet de schuld van mijn moeder waren." Sara legt uit dat er erkenning kwam voor het leed van haar moeder en dit uiteindelijk ook resulteerde in een compensatie die zij ontving. Maar volgens Sara is hier iets misgegaan: de ouders werden erkend, maar de kinderen niet. En die zijn volgens haar net zo, of misschien wel erger, gedupeerd. "Ik ben blij dat de ouders erkend zijn, want het zijn ook maar mensen die onrecht is aangedaan. Mijn moeder werd eindelijk erkend als gedupeerde, dat zag ze zelf ook zo. Maar mijn broertjes, zus en ik niet."

Ze vertelt dat haar moeder alleen sprak over haar eigen leed, terwijl de rest van het gezin ook veel heeft meegemaakt en ingeleverd. "Als kinderen zijn wij overal bij betrokken toen het lastig was en er geld nodig was. Mijn eigen leven is op pauze gezet om mijn familie te helpen. Maar toen de erkenning kwam voor de gedupeerden, werd het leed van de kinderen amper besproken. Het draaide alleen om de ouders. Door dit verschil te creëren, heeft de overheid families gewoon opnieuw gebroken."

Sara kwam dertig kilo aan, verloor tanden en was depressief

Sara vertelt dat ze in een zware depressie zat toen deze erkenning kwam en dat alle onderdrukte trauma's van de afgelopen jaren ineens naar de oppervlakte kwamen. Ze was dertig kilo aangekomen, verloor zes kiezen, had een laag inkomen en was nog steeds bezig met haar studie. "Ik was erg depressief omdat ik mij altijd maar groot moest houden. Ik had een paniek- en angststoornis, geheugenproblemen en kreeg niets meer gedaan. Het enige wat ik nog kon, was voor mij uit staren." Ze legt uit dat het erg zwaar was om te realiseren dat zij zolang voor anderen had gezorgd, maar dat niemand dit voor haar deed. Haar moeder erkende het leed dat de rest van het gezin had meegemaakt namelijk niet en deelde niets van de compensatie. Dit resulteerde erin dat Sara, en de rest van haar gezin, het contact met haar moeder verbrak.

Ook vond Sara dat de instanties, die haar juist moesten helpen, vooral bezig waren met geld en haar niet de ruimte gaven om door te gaan met haar leven. "De hulp vanuit de overheid richt zich totaal niet op de kinderen van de gedupeerden. Onze schulden worden niet kwijtgescholden, terwijl we die hebben gemaakt door de toeslagenaffaire. Studeren wordt daardoor ook moeilijk gemaakt door alle schulden die veel jongeren bij Duo hebben gemaakt. Daardoor kunnen wij ook niet verder."

"We willen nu de macht over onze toekomst"

Doordat Sara haar studie iedere keer op pauze moest zetten, kost het haar nu zo'n achthonderd euro per maand om de opleiding af te maken. Het ontvangen van erkenning zou volgens haar kunnen betekenen dat ze eindelijk schuldvrij zou kunnen zijn. "De gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire hebben recht op een advocaat, maar omdat wij de kinderen zijn zonder erkenning, hebben wij dat niet. Hierdoor kan ik dus ook niets aanvechten bij de rechter." Sara vertelt dat het om veel meer gaat dan alleen geld, namelijk ook alle verloren tijd. "Ik ben zo aan het strijden en ben nu op de leeftijd dat ik mij realiseer dat ik misschien wel nooit kinderen ga krijgen. Ik heb geen tijd om na te denken over een partner en weet helemaal niet of ik ooit nog een normaal leven kan leiden door alle schulden en trauma's die ik hieraan over heb gehouden."

Volgens Sara wordt er momenteel in de politiek gesproken over hulp aan de gedupeerde kinderen. Ze willen hiervoor per gedupeerde jongere een gesprek aangaan over hun situatie. Hier is Sara het alleen niet mee eens. "Dit is niet haalbaar. We hebben al zoveel tijd ingeleverd en kunnen niet nog twee à drie jaar wachten totdat er iets verandert. We hebben al jaren geen macht over ons eigen leven en hebben onze toekomst gepauzeerd. Wij willen nu de touwtjes in eigen handen hebben en aan onze toekomst werken. Niet wanneer anderen hier weer over bepalen." Ze hoopt dan ook dat de regering eindelijk in actie komt en actief gaat werken aan een plan om de gedupeerde kinderen eindelijk een toekomst te geven, zodat ze de toeslagenaffaire achter zich kunnen laten.

*Sara's naam is gefingeerd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.