Heftige discussies in 'Moslims Zoals Wij': "Je kan wel shisha klaarmaken, maar je kan niet bidden?"

Diverse deelnemers

De deelnemers aan het programma zijn heel divers. Van de Nederlandse Joanne Boerema tot de in Saoedi-Arabië geboren Mohamed Abdulahi. Ieder heeft zo zijn eigen reden om mee te doen. De Arabisch-Turkse Cemel Yilmaz doet bijvoorbeeld mee om te laten zien dat er meer is dan de stereotypen die je in de media vaak ziet.

"Wat we heel vaak op televisie zien zijn een soort van extremen: heel erg seculiere moslims die afgeven op eigen groepen of de zeer conservatieven die continu alle negatieve frames en stereotypen bevestigen. Terwijl daartussen een grote wereld is en in die wereld zijn heel veel verschillende mensen met een islamitische geloofsovertuiging."

Hadj

Wanneer de deelnemers er nog niet eens een halve dag zijn, barst er al een discussie los. Het gaat over of moslims verplicht zijn de bedevaart naar Mekka (de hadj) te maken. De Amsterdamse mensenrechtenactiviste Döne Fil doet dit liever niet, omdat dat zou betekenen dat ze naar Saoedi-Arabië moet gaan. "Ik voel me niet op me gemak in een land waar ik als vrouw als derderangs burger wordt afgezet. Ik vind het lastig om spiritueel bezinnend te zijn wanneer ik voet zet in een land waarvan ik weet hoe mensen met mij omgaan als vrouw zijnde."

Voor de orthodoxe moslim Mohamed is er over dit punt niet eens een discussie mogelijk. Het staat in de Koran, dus moet het nageleefd worden. "Je gaat toch ook niet zeggen: 'Ik woon in Nederland, maar ik ga bepaalde wetten niet volgen.' Je hebt je er aan te houden. Of je het nu leuk vindt of niet, punt." Vlogster Selma Omari is het hiermee eens: "Je mag je eigen manier van geloven hebben, maar je het bepaalde punten in de islam en dat zijn fundamentele punten om te volgen."

De Afghaanse Hazjir Adil vindt precies dit soort uitspraken zo vervelend, omdat hij zich dan niet waardig voelt als moslim. "Het probleem is dat als je bepaalde dingen zegt als: 'Je moet je daar aan houden, anders ben je het niet,' dan blokkeer je als het ware een deur voor bepaalde jongens zoals ik die heel erg zoekende zijn."

Bidden

Selma heeft na de eerste dag al veel irritaties en zondert zich af. Ze begrijpt niet hoe het kan dat sommigen zich niet aan fundamentele punten houden en zichzelf toch als moslim zien. "Je kan wel shisha klaarmaken, maar je kan niet bidden?" Selma respecteert dat iedereen zijn eigen pad moet bewandelen, maar wil toch graag aan de groep uitleggen waarom ze bepaalde dingen niet begrijpt.

De volgende dag besluit ze de groep te confronteren. Ze vertelt hen dat ze vindt dat een moslim netjes elke dag vijf keer hoort te bidden. De vrijzinnige Döne gaat daar op in: "Als ik ga bidden dan doe ik dat voor mezelf en dan bepaal ik zelf wel wanneer en hoe." Selma vraagt vervolgens of Döne wel met een hoofddoek bidt. Döne doet dat wel, maar begrijpt niet wat het probleem zou zijn als ze zonder bidt. "We maken er meer van dan dat het is. Het is niet hét symbool van moslim zijn."

Het gesprek belandt vervolgens op het dilemma van wel of niet een hoofddoek dragen. Döne vertelt dat ze zich gedwongen voelde in de keuze om er geen te dragen. "Ik word dan niet als gelijkwaardige burger behandeld in Nederland." Voor Döne is economische onafhankelijk erg belangrijk en ze vreest discriminatie op de arbeidsmarkt als ze een hoofddoek draagt. De Indonesische Fitria vindt dat spijtig: "Jammer dat wij als vrouwen die afweging moeten maken tussen hoofddoek en carrière."

Vervelend nieuws

In de eerste aflevering is het vooral vlogster Selma Omari die de discussies startte, maar helaas krijgt zij op de tweede dag slecht nieuws. Een familielid is overleden en ze vertrekt naar haar familie. Ze krijgt veel steun van alle deelnemers, maar vooral Mohamed lijkt geraakt.

"Aan de ene kant ken je elkaar nog maar net, maar het heeft me echt geraakt. Ik doe echt een dua voor haar. Het is uiteindelijk Allah die voor haar een leven heeft bepaald en uitgestippeld. [...] Dit had moeten gebeuren en het is beter dat het zo is gegaan. Dat is het mooie aan vertrouwen in Allah: begrijpen dat de dingen op de juiste momenten komen. Niemand heeft het recht om alleen maar gelukkig te zijn. Helemaal niemand. Zij ook niet."

Muslims like us

Moslims Zoals Wij wordt dagelijks om 22:55 uur uitgezonden op NPO 2. Het programma is gebaseerd op het Engelse programma Muslims Like Us. Dit BBC-programma werd in 2016 uitgezonden en werd bekroond met een prestigieuze Bafta Award.