Ophef nadat NOS 'blank' vervangt door 'wit'

De NOS stopt met het gebruik van het woord 'blank' in hun berichtgeving, laat Nieuwsuur weten. De NOS heeft bevestigd dat de voorkeur inderdaad bij 'wit' ligt. 'Blank' heeft een te positieve connotatie, zeker als je het tegenover 'zwart' zet. 'Blank' roept associaties op met rein en schoon, wat impliceert dat 'zwart' dan niet rein en schoon zou zijn. 'Blank' wordt daarom vervangen door 'wit'.

Niet geheel onverwacht leidde dit tot een stormvloed aan reacties, zowel positief als negatief. NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff was gisteren in RTL Late Night om de beslissing toe te lichten.

''Het is niet iets wat we vandaag of gisteren hebben besloten. Het is een gesprek dat al veel langer aan de gang is. Als nieuwsredactie zijn wij een spiegel van de samenleving. Discussies in de samenleving zie je terug in de taal en de toon die je als nieuwsorganisatie kiest.''

Diverse redactie

Natuurlijk rijst er dan ook nog een andere vraag. Is zo'n woord bannen wel genoeg? Moet er niet gewoon meer diversiteit komen op de redactie? Humberto Tan werkte achttien jaar geleden zelf nog bij de NOS en laat weten dat hij vindt dat er te weinig veranderd is. Gelauff is het daar niet mee eens.

''Er is echt wel verschil met achttien jaar geleden, vooral in hoe we over onderwerpen praten. We zijn diverser in keuzes, invalshoeken en bronnen. En ook de redactie is diverser, maar misschien wel minder dan je zou willen.''

Zwart

Producer John Ewbank zat ook aan tafel, maar viel niet geheel onterecht over het woord 'zwart'? Wie noemt een donker mens nu 'zwart'? 'Blank' mag dan misschien een te positieve connotatie hebben, heeft zwart niet een veel te negatieve connotatie? Humberto sluit zich daar bij aan.

''Je kunt ook bij het woord 'zwart' zeggen dat er een negatieve connotatie bij hoort. Als je kijkt naar zwart geld, zwarte magie, zwarte markt: dat zijn heel veel negatieve woorden met betrekking tot 'zwart'. Het had bij wijze van spreken ook blank en donker kunnen zijn. Het is een heel ingewikkelde discussie.''

Discussie

Gelauff begrijpt dat het altijd een willekeurige keuze blijft: ''Er zal altijd een discussie blijven, want mensen leggen nu eenmaal andere associaties.'' Toch vindt hij wit en zwart de beste termen als het gaat om het brengen van het juiste nieuws.

''Je probeert gewoon woorden te gebruiken die het nieuws duidelijk omschrijven. De kern van de journalistieke redactie is dat je praat over de keuzes die je maakt, ook in je woordgebruik. Het is de kern van de journalistiek om je af te vragen of je het goed doet.''

Hoewel de NOS goede intenties heeft met het weglaten van 'blank', blijven veel mensen met vragen zitten na het gesprek tussen Tan en Gelauff. Is het gebruik van 'zwart' en 'wit' niet net zo polariserend? Moet je sowieso wel huidskleuren noemen in algemene berichten? Heeft het wel zin om taalgebruik aan te passen als er nog steeds een structureel gemis aan diversiteit is in nieuwsmedia?

Journalistieke taak

De taal verandert en natuurlijk moeten nieuwsredacties meeveranderen. Maar of deze stap goed genoeg is om écht een verandering te brengen? Gelauff durft dat niet te zeggen, maar hoopt wel dat het nieuwsmedium door het weglaten van de term 'blank' meer mensen zich in het nieuwsmediun kunnen vinden.

''Ons doel is niet om een betere samenleving te creëren. We willen het beste nieuws brengen. Dat is onze opdracht.''

Bekijk hier de uitzending van Nieuwsuur, waarin ze de wit/blank-discussie verder toelichten.