Ewout bezoekt gevangenis waar gedetineerden de baas zijn: "Ze hebben een eigen rangorde"

Drugskartels hebben de overhand in de gevangenis in Paraguay

Ewout brengt drie dagen door in de overbevolkte Tacumbú-gevangenis. De gevangenis wordt gekenmerkt door grote sociale ongelijkheid en heeft een geschiedenis aan bloedige opstanden. De presentator en zijn team moeten voorafgaand aan hun bezoek dan ook een document tekenen waarin staat dat zij de gevangenis geheel op eigen risico betreden. Die voorwaarde is ook niet voor niets.

Paraguay staat bekend als een doorvoerland voor drugs. Drugskartels voeren hier een meedogenloze strijd om de macht, met gewelddadige confrontaties en wraakacties op klaarlichte dag. Deze gaan zelfs door in de gevangenis, waardoor de cipiers de overhand verliezen en er regelmatig gewonden of doden vallen.

Zo ziet het armste gedeelte van de Tacumbú-gevangenis eruit

De gevangenis biedt onderdak aan 3500 zware criminelen: moordenaars, drugsdealers en ontvoerders. De gevangenen worden in vier secties verdeeld over het gebouw. Een deel, genaamd de loods, wordt strikt apart gehouden van de rest van het gebouw. Hier verblijven 294 criminelen die helemaal niets hebben. In dit deel zijn geen aparte cellen of bedden, maar liggen de gedetineerden allemaal op één verdieping, in veertig graden hitte. "Het is net een overbevolkte sloppenwijk. Honderden mensen lijken hier te wonen en het stinkt hier ook heel erg. Ik vraag me af of de mensen zich hier kunnen wassen", zegt Ewout.

Volgens de bewakers die Ewout en zijn team begeleiden zorgt deze afdeling het meest voor problemen. Er vinden dagelijks gewelddadige confrontaties plaats tussen de verschillende bendeleden. "De kans dat het hier fout gaat, is best groot aangezien wij hier maar met zijn vieren staan." Het feit dat de gedetineerden enkel een beetje eten per dag krijgen, maakt de situatie er niet beter op.

"Ze pakken je bij je haren, zetten een mes op je keel en rats-boem"

De combinatie van de harde leefomstandigheden, de vijandigheid tussen bendeleden en het tekort aan cipiers vormt een explosieve mix die regelmatig tot geweld leidt. Volgens een gedetineerde, die wordt aangesproken door Ewout, gaat het allemaal om respect. "Als je je mond voorbijpraat, heb je meteen problemen. Je moet weten hoe je hier moet overleven en anders ga je dood." De crimineel vertelt dat er vaak doden vallen en dat hij heeft gezien hoe anderen werden onthoofd uit wraak. "Ze pakken je bij je haren, zetten een mes op je keel en rats-boem."

Gedetineerden met geld kunnen een airco in hun cel krijgen

In een andere sectie, paviljoen vier, zijn de omstandigheden iets beter. Hier zijn aparte kamertjes met stapelbedden, deuren en er staat zelfs een pooltafel. "Hier hebben ze veel meer privacy en er hangt zelfs een airco in de cel. Er is dus een enorm verschil tussen arm en rijk. Daar verbaas ik me wel over. Als je geld hebt, kun je het jezelf hier dus veel gemakkelijker maken."

De bendeleider hebben een aparte kamer opgeëist, wat laat zien dat er een duidelijke rangorde is. Zonder die rangorde zou er chaos zijn en zou het nog gevaarlijker zijn voor de gedetineerden en de bewakers. "De bendeleiders houden alles in toom en zorgen ervoor dat iedereen zich aan de regels houdt. Bovendien zorgen zij ervoor dat hun leden respect tonen richting de bewakers", vertelt een van de cipiers. Toch is de echte controle in de gevangenis ver te zoeken, want de criminelen komen regelmatig in opstand.

Cipiers worden bedreigd met messen, speren en zwaarden

Bij de luxere cellen zijn mesjes om te koken toegestaan, maar het puntje is er vanaf gehaald. "Het idee is dat je er dan niet iemand mee kan steken. Maar als je echt kwade bedoelingen hebt, kun je er alsnog wat mee, natuurlijk", aldus Ewout.

Ewout krijgt enorme zwaarden, speren en messen te zien die gedetineerden hun cel in hebben gesmokkeld. "Ze bedreigden ons hiermee tijdens een opstand om hun zin te krijgen", vertelt een bewaker aan hem, terwijl de presentator de messen bekijkt en vasthoudt. "We willen koste wat kost een opstand voorkomen, dus we fouilleren hen regelmatig van top tot teen." De bewaarders doen hun uiterste best om de rust te bewaren in de overbevolkte Tacumbú-gevangenis, maar dat gaat dus niet altijd even gemakkelijk.

De serie Ewout: Gevaarlijke Gevangenissen is elke woensdag te zien om 20:30 uur bij RTL 5 en Videoland.