Afgewezen worden vanwege je achternaam: "Het is een structureel probleem"

"We hebben een heel rooskleurig zelfbeeld: we denken dat we niet discrimineren en zijn heel bang om die stempel te krijgen, maar iedereen heeft die blinde vlek."

'Oh, jou had ik niet verwacht'

Yeliz is half Turks, kwart Engels en kwart Nederlands. Ze droomde altijd al van een baan in de media, maar kwam er bij het solliciteren naar stages achter dat haar naam iets deed bij mensen. "Zo kwam ik op gesprek voor een project bij een marketingbureau. Toen ik binnenkwam, zei de projectleider: 'Nou, dat had ik nou ook niet verwacht!'" Wat hij dan wel had verwacht, weet Yeliz niet, maar het was duidelijk dat hij bij alleen haar naam al een verwachting en een associatie had.

AFWIJZING NA AFWIJZING

Het keer op keer afgewezen of niet uitgenodigd worden, hakte er bij Yeliz flink in. Ze ging aan haar eigen kwaliteiten twijfelen, omdat ze niet wilde denken dat het door haar achtergrond kwam. "Ik begreep maar niet waarom ik telkens niet uitgenodigd werd, want ik had heel veel ervaring. Dat deed zeker wat met mij." Ze overwoog om haar droom op te geven: "Ik dacht: fuck it. Ik neem gewoon de horecazaak van m'n vader over. Ik had er bijna een burn-out van."

De druk die ze voelde vanuit haar familie maakte het voor Yeliz extra zwaar. "Ik had een streng islamitische vader, dus ik had me al vrij moeten vechten om te gaan studeren aan de universiteit in Amsterdam. [...] Vervolgens denk je: het is me gelukt, maar dan wil het toch niet vlotten. Dat doet veel verdriet."

BLINDE VLEK

Yeliz benadrukt dat discriminatie in het selectieproces of op de werkvloer niet altijd bewust gebeurt. "Tongval, kleding, uiterlijk... Dat brengt allemaal dingen naar boven. Zo werkt je brein: het maakt shortcuts." Dat betekent niet dat je gelijk een racist bent: "Je moet er bewust van worden dat je kan doen aan onbewuste discriminatie omdat je iemands achtergrond niet kent of begrijpt en omdat je brein gewoon zo werkt." Des te belangrijker is het volgens Yeliz om te erkennen dat iedereen te maken heeft met zo'n blinde vlek, om vervolgens samen te bespreken hoe dat aangepakt kan worden.

"We moeten bedrijven leren en trainen hoe het anders kan."

STRUCTUREEL PROBLEEM

Yeliz ziet de oplossing deels in de politiek. "Na zoveel jaar is het nog steeds niet beter. Het is gewoon een structureel probleem dat we blijkbaar niet zelf kunnen oplossen." Nieuwe regels kunnen volgens haar zeker helpen, zoals een verplicht diversiteitsbeleid. "De eerste stap is misschien dat de politiek wat regels opstelt, maar bedrijven moeten ook zelf verantwoordelijkheid nemen."

DIVERSITEIT OP DE WERKVLOER

Door werknemers van allerlei soorten, maten en afkomsten rond te hebben lopen op de werkvloer, ontstaat er volgens Yeliz op een organische manier diversiteit, in plaats van dat er alleen maar heel hard geroepen wordt dat dat zo belangrijk is. "Je moet naar je eigen bedrijf kijken en eerlijk zijn over of je divers genoeg bent. En dat begint bij je HR-afdeling."

Benieuwd naar andere podcasts van FunX? Check onze podcastpagina!