Marcella (25) over nieuw behandelplan voor anorexia nervosa: "De oude methode belemmerde mijn herstel"

Anorexia nervosa en PTSS

Anorexia Nervosa is een complexe ziekte, omdat veel patiënten (10 tot 47 procent) kampen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Maar liefst 37 tot 100 procent van de patiënten heeft minimaal één traumatische gebeurtenis meegemaakt. Stichting GGNet (geestelijke gezondheidzorg in Den Haag) laat weten dat deze groep moeilijker te behandelen is. Zij hebben namelijk een slechtere behandeluitkomst en een groter terugvalpercentage dan patiënten zonder PTSS. "Bij deze groep zien we ook obsessief compulsieve klachten, depressie- en angstklachten. Verder hebben zij een aanzienlijk lager zelfvertrouwen en kampen ze vaak met interpersoonlijke problemen", aldus Stichting GGNet. Volgens de geestelijke gezondheidszorg in Den Haag is het behandelen van deze groep moeilijk, omdat de eetstoornis een coping mechanisme is voor hun trauma. "Als je de eetstoornis behandelt, worden de PTSS-klachten weer veel erger", stelt Stichting GGNet.

Nieuwe behandelmethode

Klinisch psycholoog Ten Napel-Schutz geeft aan dat traumaklachten getriggerd kunnen worden tijdens het eten en een herbeleving op kunnen roepen bij de patiënten. Dit creëert een uitzichtloze situatie volgens haar. "Alleen aandacht besteden aan een traumabehandeling zonder ook direct aandacht te hebben voor het eetpatroon helpt niet", zegt ze. Bij de nieuwe behandelmethode waren behandelaren aanwezig tijdens het eten om de patiënten te ondersteunen. "Het behandelteam zorgde ervoor dat de patiënten na een behandeling niet meteen gingen eten, maar eerst een pauze namen. Kregen ze tijdens het eten toch een flashback, dan hielp een behandelaar ze meteen", aldus Ten Napel-Schutz.

Naast de behandeling van de ziekte werden de patiënten ook behandeld voor hun trauma, door middel van imaginaire rescripting. Tijdens deze traumasessies wordt steeds een klein deel van een herinnering aan de traumatische ervaring opgeroepen om de betekenis van die ervaring te veranderen. "Je beeldt je in hoe je zou willen dat de gebeurtenis afloopt en je verbeeldt je ook dat je dit uitvoert", legt de klinisch psycholoog uit.

Oude behandelmethode

Marcella (25) heeft begin 2016 de diagnose anorexia nervosa gekregen en is onder behandeling gegaan voor haar trauma's. Ze onderging verschillende therapieën, waaronder: Psycho Motorische Therapie (PMT), Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) en emotieregulatie. Marcella meent dat de oude behandelmethode haar heeft belemmerd tijdens haar herstel. "Er werd vooral gefocust op het aankomen in gewicht, wat bij mij juist averechts werkte." Ze vertelt dat er veel druk werd gelegd op het eten, wat in haar geval zorgde voor veel boosheid, onbegrip en verdriet. Marcella denkt dat de nieuwe behandelmethode efficiënter en duurzamer is. "De nieuwe methode zal meer begrip tonen en minder weerstand opleveren. Hierdoor kan de behandelingen sneller worden doorgepakt en kunnen patiënten sneller tot de kern van hun problemen komen. In plaats van telkens maar weer die strijd te voeren om het eten."

Marcella is zelf weer hersteld en wil om deze reden de oude behandelmethode niet tekort doen. "Ik ben weer gezond en heb een goed gewicht. Daarnaast voel ik me geestelijk krachtiger dan ooit en wil ik alles aangaan. Om deze reden schrijf ik de oude methode ook niet compleet af. De drempel om hulp te vragen ligt echter lager wanneer patiënten weten dat de focus niet alleen op het eten ligt, maar tegelijkertijd ook op de onderliggende problematiek."

Subsidie

Volgens Ten Napel-Schutz is dit ook precies hoe de patiënten de vernieuwde therapiesessies hebben ervaren. "De patiënten merkten verandering en kregen daardoor weer hoop op herstel. Ze zijn er nog niet allemaal, maar weten dat ze geholpen kunnen worden en dat is erg belangrijk voor hen." Het onderzoek van de klinisch psycholoog werpt dus zijn vruchten af. Ook is er subsidie vrijgemaakt door ZonMW voor verder onderzoek naar traumabehandeling tijdens ondergewicht. "We zijn er nog niet, maar een belangrijke stap is gezet", aldus Ten Napel-Schutz.