Homoseksualiteit in de hiphopscene: van homohaat tot rappers uit de kast

Een belangrijke stap vooruit lijkt de coming-out van verschillende hiphopartiesten, zoals iLoveMakonnen, Frank Ocean en Young M.A. Ook Jay-Z die op zijn nieuwste album 4:44 onthult dat zijn moeder lesbisch is, zorgt voor meer openheid over homoseksualiteit. Maar er zijn helaas ook nog steeds genoeg voorbeelden te vinden van hoe muziek de acceptatie van homoseksualiteit tegenwerkt...

EMINEM

Lyrics met een anti-homoboodschap zijn niet moeilijk te vinden in de hiphop, maar in de begintijd leek er nog niemand overheen te vallen. Of het werd gezien als inherent aan de hiphop, of mensen zagen geen kwaad in de homofobe teksten die rappers verkondigden.

Dat veranderde drastisch bij Eminem. Zeventien jaar geleden kreeg hij veel kritiek over zich heen na zijn track Criminal. Zijn intro bevat geen enkele line zonder te schelden op homo's en lesbiennes.

''My words are like dagger with a jagged edge // That'll stab you in the head, whether you're a fag or lez // Or a homosex, hermaph or a trans-a-vest // Pants or dress, hate fags? The answer's yes // Homophobic? Nah, you're just hetereophobic // Staring at my jeans, watching my genitals bulgin' // That's my motherfucking balls, you'd better let go of 'em''
''Mijn woorden zijn als een dolk met een schuine rand // Ik steek je in je hoofd, of je nu homo of lesbisch bent // Of een homoseksueel, een hermaphrodite of een transgender // Broek of jurk, ik haat homo's? // Het antwoord is ja // Homofobisch? Nee, jij bent gewoon heterofobisch // Kijkend naar mijn jeans, hoe mijn genitaliën eruit komen // Dat zijn mijn ballen, laat ze los''

En het wordt nog erger... In de track spreekt hij ook over de moord op Gianni Versace, een homoseksuele fashiondesigner. Hij werd vermoord terwijl hij in zijn tuin stond en Eminem suggereert dat zijn homoseksualiteit het motief van de moordenaar zou zijn.

''Hey, it's me, Versace! Whoops, somebody shot me! And I was just checking the mail. Get it? Checking the male?''
''Hey, ik ben Versace! Whoops, iemand schoot op mij. En ik checkte gewoon de post. Snap je? Ik checkte de mannen?''

Homobelangenorganisaties vielen massaal over Eminem heen. Hoewel hij het waarschijnlijk niet zo bedoelde en op een achterhaalde manier zijn eigen mannelijkheid wilde bewijzen, kwam hij meer dan tien jaar later toch terug op zijn homofobe teksten.

Op een humoristische manier legt Eminem in The Interview (2014) met James Franco uit waar lyrics als deze vandaan kwamen: ''Als ik dingen zeg over homo's waardoor mensen denken dat ik homofoob ben, doe ik dat omdat ik zelf homo ben.'' Hij praat rustig verder en houdt vervolgens stug vol: ''Dat betekent dat ik homoseksueel ben. Ik hou van mannen.''

KANYE WEST

Iemand anders die besefte dat hij zich – zonder bewust iemand kwaad te willen doen - homofoob gedroeg, is Kanye West. In een interview met MTV vertelde hij over zijn homofobe gedrag dat op de middelbare school ontstond. Hij had een andere kledingstijl, een andere houding en andere interesses dan zijn klasgenootjes. Hij werd vaak uitgescholden en wilde zich daartegen verzetten. Toen bleek dat zijn neef homo is, voelde hij zich schuldig over zijn uitlatingen.

''Op de middelbare school noemde iedereen mij gay. Ik werd zelf homofobisch. Waarom loopt iedereen zo, en loop ik zo? Als je iets ziet dat je niet wilt zijn, omdat het zo'n negatieve connotatie heeft, ga je je er juist afstand van nemen.''

In hetzelfde interview met MTV laat hij weten dat hij het een slechte zaak vindt dat er in de hiphopcultuur zo vaak negatief wordt gesproken over homo's. En Kanye zou Kanye niet zijn als hij niet gelijk zijn momentje pakte om de wereld toe te spreken.

''Iedereen in de hiphop discrimineert tegen homo's. Als iets wack is, is het gay. Als iets goed is, is het hiphop. Het lijkt wel alsof gay het tegenovergestelde van hiphop is. Ik wil mijn rappers, mijn vrienden aanspreken: stop het, fam. Het is discriminatie. Het is hetzelfde als wat er met donkere mensen gebeurt. Ik wil dat mensen daarmee stoppen.''

JAY-Z

Zijn public enemy Jay-Z denkt er precies hetzelfde over. Hij nam het op voor de homogemeenschap door te zeggen dat het verbieden van het homohuwelijk net zo erg is als het discrimineren van mensen met een andere afkomst.

''Het is iets dat het land tegenhoudt. Wat mensen doen in hun huis, is hun eigen zaak. Ze mogen kiezen van wie ze houden. Het is geen verschil met discriminatie tegen de zwarte mensen.''

Jay-Z kwam ook in opspraak door zijn onthulling op 4:44. In het nummer Smile vertelt hij over zijn lesbische moeder. Volgens FunX-dj Q-Bah is dat zeker een belangrijke stap vooruit: ''Dit betekent wel dat hij dit al die jaren heeft verzwegen. Maar misschien is dit dan het moment.''

''Mama had four kids, but she's a lesbian // Had to pretend so long that she's a thespian // Had to hide in the closet, so she medicate // Society shame and the pain was too much to take''
''Mama had vier kinderen, maar ze is lesbisch // Ze moest zo lang doen alsof, dat ze inmiddels actrice is // Ze moest zich verstoppen in de kast, dus ze gebruikte medicijnen // Publieke schaamte en de pijn was teveel om te handelen''

Jay-Z poogt met zijn onthulling het taboe op homoseksualiteit een beetje uit de scene te helpen. Hij spreekt over iemand die heel dichtbij hem staat, misschien wel dichterbij dan wie dan ook, maar het gaat nog steeds niet over homoseksualiteit in de hiphop zelf.

FRANK OCEAN

Is het dan Frank Ocean die verandering gaat brengen in de scene? Hij postte in 2005 een brief op Tumblr waarin hij uit de kast kwam. Daarna bleef hij een lange tijd stil over zijn seksualiteit. Tot Chanel in 2017, waarin hij openlijk zijn liefde voor een man uit.

''My guy pretty like a girl // And he got fight stories to tell // I see both sides like Chanel // See on both sides like Chanel''
'Mijn man zo mooi als een meisje // Hij heeft vechtverhalen om te vertellen // Ik zie beide kanten als Chanel // Ik kijk naar beide kanten als Chanel''

Vanaf het moment dat Frank Ocean uit de kast kwam, kwam er steeds meer mensen die de gay scene supporten. Er kwamen mooie reacties van onder andere Jay-Z, Solange Knowles, Rita Ora en Tyler, the Creator.

TYLER, THE CREATOR

Tyler, the Creator is één van de oprichters van Odd Future, waar ook Frank Ocean deel van uitmaakt. Ook van Tyler wordt vaak gezegd dat hij homoseksueel zou zijn. In Garden Shed - 'tuinhuis' metaforisch gebruikt als term voor de kast waarin hij zich verschuilde - refereert hij naar Frank Ocean, die lange tijd daarna niets meer over zijn homoseksualiteit kwijt wilde.

''Truth is, since you kid, I thought it was a phase // Thought it would be like the Frank poof, gone // But, it's still going on''
''De waarheid is, als kind dacht ik dat het een fase was // Ik dacht dat het zou zijn als bij Frank - weg // Maar, het is er nog steeds''

CHILDISH GAMBINO

Childish Gambino heeft nooit openlijk bekendgemaakt gay te zijn, maar laat in ieder geval duidelijk weten dat het hem ook geen fuck uitmaakt welke seksuele voorkeur iemand heeft. Als hij opmerkingen krijgt over zijn bi- of homoseksualiteit, reageert hij daar altijd positief op. In de track Break Your Heart Right Back met Ariane Grande rapt hij: ''Yes, I'm a G, from the A and they ask why''.

In zijn kortfilm Clapping for the Wrong Reasons haalt Donald Glover, de echte naam van Gambino, herinneringen op aan zijn jeugd waarin hij een jongen kuste. Als er gevraagd wordt of hij gay is, antwoordt hij: ''Ben ik gay? Ik weet het niet, misschien.''

YOUNG M.A.

Hoe zit het dan met de vrouwen? De hiphopwereld is een wereld waarin de mannen domineren. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat vrouwen die zich richting het mannelijke begeven veel eerder geaccepteerd worden, dan andersom. Neem nu Young M.A. die als vrouw uit de kast kwam. Ze rapt over vrouwen, maar precies op dezelfde manier als van mannen wordt verwacht: seksualiserend en oppervlakkig. In Wet Wet, maar ook in veel andere tracks, bespreekt ze wat ze allemaal met haar meisje wil doen.

''First I eat it up, then I beat it up // Goddamn we made a mess, but she's gonna clean it up // I put my tongue all in it // I can make her come in 5 minutes // Pussy so wet I dive in it // Feels so good her eyes twitching // She got a girl, but she don't give a fuck''
''Eerst eet ik het, dan sla ik het // Goddamn, we hebben een zooitje gemaakt, maar ze ruimt het op // Ik duw mijn tong er helemaal in // Ik laat haar komen in 5 minuten // Pussy zo nat dat ik erin duik // Het voelt zo goed dat haar ogen stuiptrekken // Ze heeft een meisje, maar ze geeft geen fuck''

T-PAIN

Iets wat ook vaak voorkomt - en de issues misschien nog wel problematischer maken - zijn artiesten die de stereotypes bevestigen. Zo benadrukt T-Pain dat homofobie alleen bestaat bij mensen die zelf iets 'te verbergen' hebben. ''Als je geen homo bent, hoef je je niet druk te maken over homo's. Zeg geen: no homo. Dat is belachelijk. Jij weet dat je bitches neukt, iedereen weet dat, dus je krijgt een pas om vijf homo-opmerkingen te maken.''

Eigenlijk impliceert T-Pain dus dat gay zijn en mannelijkheid elkaar uitsluiten. En aangezien mannelijkheid zo'n belangrijke eigenschap is binnen de hiphop, blijven homoseksualiteit en hiphop volgens hem beter ver van elkaar verwijderd.

MACKLEMORE & RYAN LEWIS

Het probleem van homofobie in de hiphopcultuur wordt uitgebreid aangekaart in de track Same Love. Macklemore bespreekt de struggle van de LHBT-community en pleit voor totale openheid en acceptatie binnen elke subcultuur. Maar of dat er echt van gaat komen als het gaat om hiphop? Laten we het hopen.

''If I was gay, I would think hip-hop hates me // Have you read the YouTube comments lately? // 'Man, that's gay' gets dropped on the daily // We've become so numb to that we're saying // Our culture founded from oppression // Yet we don't have acceptance for 'em // Call each other faggots behind the keys of a message board''
''Als ik gay was, zou ik denken dat hiphop mij haat // Heb je de reacties van YouTube gelezen? // 'Man, dat is gay' wordt dagelijks gedropt // We zijn zo gevoelloos in wat we zeggen // Onze cultuur is gebaseerd op onderdrukking // Maar we accepteren ze niet // Noemen elkaar homo's via de toetsenborden''

BUJU BANTON

En dan de dancehallscene. Als je dit vergelijkt met de hiphopcultuur, valt de homofobie in rap ontzettend mee. Zeker in Jamaica is homohaat geen onbekend thema. Niet alleen in de achterhaalde wetten, maar vooral ook in de muziekscene. Homofobie is eerder regel dan uitzondering in dancehall. Een duidelijk, ontzettend schadelijk voorbeeld daarvan is het nummer Boom Bye Bye van Buju Banton. Hij zingt Jamaicaanse slang, maar de boodschap is overduidelijk:

''Boom bye bye // Inna batty bwoy head // Rude bwoy no promote no nasty man // Dem haffi dead''
''Boom vaarwel // In het hoofd van een flikker // Stoere jonge mannen accepteren homo's niet // Ze moeten dood''

ELEPHANT MAN

En hij is niet de enige dancehallartiest die zulke verwerpelijke teksten verspreid. Denk bijvoorbeeld aan Log On van Elephant Man, waarin ook hij aanmoedigt om homoseksuele mannen te verbranden.

''Log on and step pon chi chi man // Log on from yu know seh yu nuh ickie man // Log on and step pon chi chi man / Dance wi a dance and a bun out a freaky man''
''Doe mee en stomp een homo // Doe mee als je weet dat je geen homo bent // Doe mee en stomp een homo // We dansen en dansen en verbranden een homo''

Halverwege de jaren 90 ontstond er in Jamaica een campagne genaamd Stop Murder Music, waarbij activisten zich verzetten tegen de muziek die oproept tot geweld tegenover de LGBT-gemeenschap. In 2007 werd de Reggae Compassionate Act opgericht, die werd getekend door een aantal dancehallartiesten. Veel populaire artiesten weigerden echter ook om dit te tekenen, zoals Elephant Man, Vybz Kartel en Bounty Killa.

En nu?

Vooral in de dancehall zijn er dus nog veel stappen te maken. Zolang er artiesten - zelfs op papier - blijven weigeren om iedereen gelijk te behandelen, zal er niet snel vooruitgang in komen. Maar laten we hopen dat de ruimte die er in de hiphop ontstaat, alleen nog maar verder groeit. Artiesten hebben immers een voorbeeldfunctie. Hoe toleranter zij zich gedragen tegenover homoseksualiteit, hoe sneller de fans zullen volgen.

RADIOSPECIAL

In het kader van de FunX Pride gingen FunX-dj's Eva Cleven en Dyantha Brooks in een radiospecial in gesprek over acceptatie van LHBT'ers in Nederland. Homoseksualiteit in de urban cultuur was één van de onderwerpen die werd besproken. Benieuwd wat er verder uit de gesprekken met luisteraars, experts en ervaringsdeskundigen kwam? Lees hier alles terug.