Meer dan een regenboogvlag: zo ben je een goede ally van de queer community

Besef, als we een inclusieve samenleving willen, is het belangrijk om voor elkaar op te komen, wat je geslacht of seksuele voorkeur ook is. Dat betekent ook dat hetero en cisgender personen een belangrijke rol hebben in de Pride-beweging. Zij zijn hard nodig als bondgenoten om mee te vechten voor gelijke rechten van de lhbtqi+'ers. Een regenboogvlag reposten of (pre-corona) meefeesten op een Pride-boot is zo gedaan, maar hoe draag je écht iets bij aan het realiseren van gelijkwaardigheid voor queer community? Oftewel: hoe ben je een goede ally? Rocher (hij/hem) en Lela (die/hen/hun) helpen je op weg.

Bondgenoten zijn hard nodig

Rocher Koendjbiharie, hoofdredacteur van het online queer magazine Expreszo.nl, legt uit waarom hetero en cisgender personen zo belangrijk zijn in die strijd. "Mensen buiten de community, daar moeten we het eigenlijk van hebben. Dat zijn de 'machthebbenden', de meerderheid."

Je kan het vergelijken met de antiracismebeweging en de strijd voor vrouwenrechten: om een einde te maken aan racisme zijn witte mensen nodig en bij het realiseren van gelijke rechten voor vrouwen hebben mannen een onmisbare rol. "Je hebt bondgenoten nodig, want mensen uit de meerderheid krijgen vanuit de samenleving al bepaald privilege, macht en invloed toegekend." Zij kunnen binnen het huidige systeem dus voor veranderingen zorgen. "Zij hebben als het ware een voet tussen de deur. Zij kunnen makkelijker andere hetero en cisgender personen aanspreken."

Rocher geeft een duidelijk voorbeeld:

"Voor mij als cisgender man is het makkelijker om een andere man aan te spreken op zijn vrouwonvriendelijke gedrag dan voor een vrouw, omdat ik al privileges toegekend heb gekregen en omdat die andere man mij wellicht meer als gelijkwaardig ziet dan een vrouw. Datzelfde mechanisme werkt ook zo bij hetero en cisgender personen die als bondgenoten nodig zijn in de strijd van de queer community."

Educate yourself

Maar wat kun je als bondgenoot dan betekenen? In je eentje onrechtvaardigheid de wereld uit helpen is een beetje ambitieus, maar gelukkig zijn er genoeg kleine dingen die je kunt doen om een verschil te maken. Het begint allemaal met jezelf inlezen en informeren, zo vertelt Rocher. "Lees artikelen, luister podcasts en volg creators uit de queer community op social media. Ga op zoek naar nieuwe dingen om te leren. Daardoor krijg je nieuwe inzichten en ga je bijvoorbeeld structuren herkennen die eerst onzichtbaar voor je waren."

Platform bieden

Een andere manier om de queer community te supporten, is door lhbtqi+'ers een platform te bieden. "Of hun stemmen te versterken", aldus Rocher. Zo kun je berichten, foto's en video's van queer mensen delen op social media. Ook - of juist - wanneer deze berichten niet over queer zijn gaan. "Zodat mensen heel het jaar door zien dat het ook gewoon personen zijn."

Dit zag je ook gebeuren tijdens de Black Lives Matter-protesten, vertelt Rocher. Mensen met een grote following lieten hun account tijdelijk overnemen door mensen van kleur. "Lady Gaga bijvoorbeeld, zij heeft miljoenen volgers en versterkt zo de stemmen van de mensen van kleur. Ze zet in wat ze al heeft om anderen te helpen."

Financiële support

Als je er de financiële ruimte voor hebt, is doneren aan queer organisaties ook een goede manier om als ally je steentje bij te dragen. Zo kan je ervoor kiezen om kleding of kunst van makers uit de queer community te kopen. "Net zoals er bij de Black Lives Matter-beweging een oproep was om kunst of eten te kopen van black creators of black restaurants. Zo help je individuen, maar je kunt ook donaties doen aan organisaties of stichtingen die helpen om safe spaces te creëren of de samenleving te educaten", aldus Rocher.

Moedig anderen aan

Ben je zelf goed op weg een ally te zijn? Vergeet dan ook niet om je omgeving aan te moedigen hetzelfde te doen, ook al kan dat soms lastig zijn. "Ga eens in gesprek met die conservatieve tante", stelt Lela van YouTube-kanaal De GenderZender voor. Bij de mensen die zelf niet tot weinig met de queer community in contact komen en hier weinig over (willen) weten, valt namelijk de meeste winst te behalen. "Als je zelf niet tot een gemarginaliseerde groep behoort, is het soms makkelijker om die gesprekken aan te gaan dan wanneer je tot de queer gemeenschap behoort. Probeer het dus."

Als je echt iets voor de queer community wil betekenen, wordt het namelijk op prijs gesteld als je niet alleen van de gemeenschap leert, maar ook daadwerkelijk iets doet met die kennis. Lela: "Anders hebben de mensen uit de gemeenschap altijd de rol van educator, om de ander iets te leren. Maar ik heb niet altijd zin om met die 'tantes' in gesprek te gaan. Het is fijn als het niet altijd vanuit onszelf komt."

Nederland tolerant?

Veel mensen hebben bij Nederland een beeld van een tolerant en progressief land als het gaat om de acceptatie van lhbtqi+'ers, maar in de realiteit valt dat tegen. Dat werd helaas onlangs nog duidelijk door het trieste nieuws over de mishandeling van de 14-jarige Frédérique en EenVandaag publiceerde vorige week nog een onderzoek waaruit blijkt dat steeds meer queer mensen vinden dat ons land stilstaat. Negatieve reacties worden volgens hen nog dagelijks ervaren.

"We denken soms dat we nog voorloper zijn op allerlei gebieden, bijvoorbeeld met de transzorg, maar dat zijn we eigenlijk niet meer als je kijkt naar de cijfers en onderzoeken", vertelt Lela. Allies zijn dus hard nodig en voor bepaalde groepen binnen de queer community is dat extra het geval. Trans en non-binaire personen krijgen bijvoorbeeld nog vaker te maken met onbegrip en weerstand dan cis personen uit de queer community.

Niet comfortabel in openbare ruimtes

Zo vertelt Lela dat veel trans mensen zich vaak niet comfortabel voelen in openbare ruimtes, omdat aan veel dingen een gender gekoppeld is, zoals openbare toiletten of sportteams. "Veel mensen realiseren niet dat trans mensen daar dagelijks tegenaan lopen. Eigenlijk overal waar je bent, realiseer je je dan: deze ruimte of deze groep is niet ingericht voor mensen zoals ik. Vaak zijn dingen man óf vrouw, er is geen derde optie. Non-binaire mensen vallen dan buiten de boot."

Voor anderen lijken het misschien kleine dingen, maar de voorbeelden die Lela noemt hebben een grote impact op iemands leven. "Dat realiseren mensen niet altijd. Daarom is het vooral voor trans mensen belangrijk om bondgenoten te hebben. Mensen die dingen durven aan te kaarten, bijvoorbeeld op het werk."

Oprechte ally of pinkwashing?

Tijdens de Pride-week zijn er altijd weer een hoop bedrijven die hun support voor de queer community laten zien. Denk aan speciale campagnes of het toevoegen van de regenboogvlag aan hun logo op social media. "Maar wanneer ben je een oprechte ally en wanneer ben je aan het 'pinkwashen'?", is volgens Rocher de vraag.

Er is sprake van pinkwashing, ook wel rainbow-washing genoemd, wanneer een bedrijf, organisatie, land of persoon doet alsof het zich hard maakt voor de queer gemeenschap, terwijl er in de praktijk geen actie wordt ondernomen. De regenboogjes en slogans worden slechts gebruikt als marketingmiddel om het gebrek aan daadwerkelijke actie of zelfs homofobe acties te verbergen. "Waar gaat je geld bijvoorbeeld naartoe als je Pride-merchandise verkoopt?", vraagt Rocher zich af. "Hoe zijn de dingen voor je queer medewerkers geregeld binnen je organisatie? Is er bijvoorbeeld een regeling voor transitieverlof of ouderschapsverlof bij regenbooggezinnen?"

Overal regenbogen

Lela vindt het inmiddels wel komisch om te zien wat bedrijven verzinnen om "mee te doen" met de Pride. "Gisteren voegde ik wat toe aan m'n verlanglijstje op Bol.com. Normaal wordt het hartje dan rood en nu veranderde het in de Pride-vlag. Ik vind het wel grappig. Ik denk dan: iemand heeft hierover nagedacht, dat is goedgekeurd en dan zeggen ze: 'Oké, we hebben iets gedaan voor Pride-week'."

Natuurlijk is het goed bedoeld: het is de eerste stap in het bondgenootschap, maar overal regenboogkleuren plaatsen doet natuurlijk niet per se iets voor de queer gemeenschap. "Ik zie het niet als iets heel kwalijks, maar ik denk wel dat we een stapje verder kunnen om echt iets te betekenen voor de gemeenschap", aldus Lela. "Maar dan kun je je afvragen of dat echt iets is wat bedrijven willen."

Wil je echt impact maken, dan zou je als bedrijf moeten kijken hoe je de gemeenschap daadwerkelijk kan steunen. Bijvoorbeeld door een deel van je winst te doneren, zoals Rocher ook al aankaartte en onlangs tijdens de Pride-maand in de Verenigde Staten ook gebeurde. "Die stap mist hier nu vaak nog", aldus Lela. "Ik heb ook het idee dat de ideeën van bedrijven niet besproken zijn met queer mensen, zo van: wat kunnen wij voor jullie doen? Er wordt vaak gedacht: Pride-week, dus meer regenbogen."

Heb geduld

Lela benadrukt dat geduld belangrijk is bij het strijden voor rechtvaardigheid en dus ook bij het worden van een goede ally. "Heb geduld met jezelf, want je gaat fouten maken. Sta daar voor open en probeer ervan te leren in plaats van gelijk te denken: laat maar zitten. Heb ook geduld met anderen. Het proces heeft tijd nodig."

Een ally zijn is simpeler dan dat veel mensen denken, zegt Lela. Er iets van zeggen als je in je omgeving respectloze opmerkingen hoort is al een goed begin, net als iemands juiste voornaamwoorden gebruiken. "Mensen maken het groter dan het is. Het enige dat queer mensen willen, is gerespecteerd worden en hun leven leiden."

- In FunX Beseft bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -