Ian heeft een slaapstoornis: "Ik kon niet meer functioneren"

Slecht slapen

Iedereen heeft wel eens zo'n nacht waarin je maar niet in slaap kan komen en de klok steeds verder ziet tikken terwijl je weet dat je over een paar uur alweer op moet staan. "Af en toe slecht slapen doen we allemaal", beaamt slaapexpert Diandra. "Allerlei spannende dingen kunnen ertoe leiden dat we slecht slapen." Maar wanneer wordt slecht slapen nu echt een probleem? Volgens Diandra is dat als je een langere periode slecht slaapt en daar in het dagelijks leven last van krijgt, bijvoorbeeld doordat je vermoeid bent of last hebt van concentratieproblemen. "Als het gevolgen heeft op je dagelijks leven, noem je het al een stoornis." Houden de slaapproblemen langer dan drie maanden aan, dan wordt het een chronische stoornis genoemd.

Slaapproblemen

Het bekendste slaapprobleem is waarschijnlijk insomnie, de slapeloosheid waarbij je hersenen gewend zijn geraakt aan alert zijn en je daardoor moeite hebt met in slaap vallen of doorslapen. Maar er zijn veel meer soorten slaapproblemen. Zo kun je bijvoorbeeld problemen met je ademhaling hebben in je slaap (slaapapneu), 'gekke' dingen doen in je slaap, zoals slaapwandelen of juist problemen hebben met te veel slapen (hypersomnie).

DSPS

Een ander slaapprobleem is het vertraagde slaapfase syndroom (DSPS). Dat is waar Ian mee kampt. Hij heeft een verschoven biologische klok, wat inhoudt dat hij pas later dan 'normaal' in slaap valt. "Normaal gesproken slaap je tussen 10 en 7, maar mijn slaapritme is permanent verschoven naar tussen 2 uur 's nachts en 10 uur 's ochtends." Zijn ritme zorgt ervoor dat hij moeite heeft met de gangbare kantoortijden. "Dat kost mij heel veel energie."

Onbegrip

Ian kreeg maar weinig begrip vanuit zijn omgeving. "Iedereen zei dat ik gewoon moest doorbijten en op tijd naar bed moest gaan en dat het dan vanzelf zou lukken." Helaas was dat niet het geval. Ian werkte destijds in de accountancy en ook zijn werkgever hield geen rekening met het Ians verschoven slaapritme. "Daar werd er van je verwacht dat je jezelf tot het maximum pusht. Maar als je nachten van maar vier uur slaap maakt, dan is je energie op een gegeven moment op." Ian was zó moe, dat hij niet meer kon functioneren op zijn werk. "Dat veroorzaakt op een gegeven moment ook dat je je heel kut gaat voelen over hoe het leven in elkaar steekt."

Invloed

Een langdurig tekort aan slaap kan zowel fysiek als mentaal vergaande gevolgen hebben volgens Diandra. Zo kun je onder andere last krijgen van hartkloppingen, druk op de borst, buikpijn, klachten met je ontlasting of haaruitval. Mentale gevolgen kunnen bijvoorbeeld concentratieproblemen, angstklachten en depressieve klachten zijn.

Hulp

Ian belandde uiteindelijk in een burn-out. Dat was ook het moment dat hij besefte dat zijn slaapritme niet normaal was en hij besloot om naar de dokter te gaan. Die nam hem heel serieus en verwees hem door naar de neuroloog. Maar zelfs toen werd er door zijn omgeving nog sceptisch gereageerd. "Ze vinden het gek dat ik naar een neuroloog zou gaan voor zoiets raars. Het probleem lag bij mij. Ik moest op tijd in mijn bed gaan liggen."

Samenleving

Ian werkt er momenteel hard aan om zijn ritme weer 'normaal' te krijgen. Tegelijkertijd vindt hij het jammer dat we in onze samenleving zo erg vasthouden aan bepaalde tijden. Volgens hem kan zijn ritme juist ook voordelen opleveren, zo kan hij bijvoorbeeld juist goed avonddiensten draaien.

Diandra is het met Ian eens. "Je hebt van jezelf een ritme, maar helaas is het in de samenleving voor de meerderheid van de mensen niet mogelijk om deze te accepteren. Vanwege studie en werk willen mensen hun ritme vaak iets eerder hebben."

Bij de FunX Mental Health Club snappen we dat het leven niet 24/7 fissa is. Of je nou dealt met een depressie, niet goed weet hoe je hulp moet vragen of te maken hebt een burn-out: je bent niet alleen. In deze wekelijkse podcast bespreekt Tannaz met verschillende gasten hoe zij dealen met hun mental health-struggles en krijg je handige tips van experts. Alle afleveringen terugluisteren kan hier.