#JusticeForSanda: "We moeten toekomstige Sanda Dia's voorkomen en de ontgroeningscultuur stoppen"

Evelyn (25)

"Wat ik dacht toen ik de uitspraak hoorde? *Diepe zucht* Weet je wat het is? Ik kon al een beetje voorspellen dat die jongeren een lagere straf zouden krijgen. Het doet me gewoon pijn dat ze als het ware geen straf hebben gekregen. Werkstraffen tot 300 uur? Dat is nog korter dan een stage. Daarnaast komen ze veel te makkelijk weg met een boete van maar 400 euro. Ze krijgen niet eens een strafblad of een aantekening. Hier zullen ze niks van leren. Door de uitspraak lijkt het alsof Sanda's dood voor niets was. Dat doet me heel erg veel pijn. Ik zie hem als mijn broeder, daarom spreek ik mezelf uit. Onderwijsinstellingen, maar ook studenten en hun ouders moeten heel veel dingen veranderen.

Het is een Belgische zaak, maar het is ook toepasbaar in Nederland. We hebben hier ook studentenkorpsen en -verenigingen die ontgroeningen doen. Zelf ben ik co-founder van de studentenvereniging Marula en wij hebben ervoor gekozen om geen ontgroeningen te doen. Het is onmenselijk. Er ontstaat een bepaalde cult, waarbij studenten door een onmenselijke ervaring heen gaan. Ze kunnen daarbij gepusht worden tot het oneindige. Daardoor komt er een soort geheime cultuur, wat een heel negatief en gevaarlijk punt is van studentenverenigingen. De hiërarchie- en elitecultuur heerst op dit moment zo erg en daar ben ik op tegen. Wat er met Sanda is gebeurd moet een voorbeeld zijn voor de hele wereld: stop met ontgroeningen.

Ik vind het belangrijk om bij dit solidariteitsprotest te zijn, omdat wij het weerwoord hebben tegen deze ontgroeningscultuur. Maar we zijn hier ook als weerwoord tegen uitsluiting. Het gaat nu namelijk over een zwarte jongen die geen gerechtigheid heeft gehad van de justitie. We willen zeggen: 'Sanda's leven is heel veel waard'. Met deze demonstratie willen we mensen wakker maken. Accepteer niet zomaar bepaalde culturen die al jaren bestaan, maar creëer je eigen norm. Ik hoop dat er verandering komt in hoe we kijken naar dit soort culturen en hoe dat doorwerkt in de samenleving en instellingen."

Aaron (27)

"Toen ik de uitspraak hoorde, was ik heel erg geshockeerd. Blijkbaar zijn er nog altijd mensen die boven de wet staan. Dat doet me heel veel pijn. Ik vraag me ook weleens af: als ik ooit kinderen heb en zij slachtoffer worden van iets crimineels, zullen zij dan hetzelfde onrecht meemaken als Sanda? Die gedachte maakt me soms bang.

Zelf heb ik in mijn studententijd niet met racisme te maken gehad, maar wel toen ik op de middelbare school zat. Destijds woonde ik in een klein dorpje. Er waren soms van die dagen dat klasgenoten me 'Zwarte Piet' noemden of dat er in december pepernoten naar me werden gegooid. Ik heb het ze inmiddels vergeven, maar het zal altijd iets zijn dat ik bij me draag als een litteken.

Het is belangrijk om hier bij deze demonstratie te zijn om 'stop' te zeggen tegen klassenjustitie en te voorkomen dat er nog meer Sanda Dia's komen. Het moet nu stoppen. De uitspraak tegen de achttien Reuzegommers is definitief, maar ik hoop dat de jongeren van nu door dit soort zaken onderwezen worden en leren dat ze geen haat moeten hebben tegenover mensen die een ander kleurtje hebben."

Naomi (23)

"Toen Sanda overleed was ik zelf 18 jaar. Het jaar daarop ging ik studeren en ik leefde daardoor heel erg mee met hem en zijn nabestaanden. Destijds was ik nog hoopvol, wat achteraf misschien heel naïef van mij was. Ik dacht namelijk: de jongens die verantwoordelijk zijn voor zijn dood zullen op een gegeven moment wel een passende straf krijgen. Twee weken geleden kwam uiteindelijk de uitspraak. Toen ik las welke straffen de achttien Reuzegommers kregen, was ik voornamelijk heel boos. Ik dacht: hoe dan?! Hoe kan het zijn dat er geen gerechtigheid is gekomen? Ik had niet per se hele hoge straffen verwacht, maar wel meer dan dit. Minimaal een strafblad was naar mijn mening op z'n plek geweest.

Ik vind ontgroeningen belachelijk. Ze moeten afgeschaft worden. Het heeft enkel te maken met macht, that's it. 'Oh, jij wilt bij ons horen? Laat dat maar even zien', dat is waar het altijd om gaat. Op het moment dat je er niet uitziet zoals hen en je niet de 'norm' bent, dan moet je heel hard je best doen om jezelf te bewijzen. Dat zoiets moet, is gewoon onzin.

Toen ik net begon met studeren, was ik een van de weinige mensen van kleur. Dat voel je. Ik heb me niet bij een studentenvereniging aangesloten, omdat ik me daar niet thuis voelde. Witte vrienden van mij, die wel bij elitaire studentenverenigingen zaten, zeiden wel vaak dat ik mee mocht naar een feestje. Maar daarbij zeiden ze ook meteen dat het misschien niet zo'n heel goed idee was. Dat zegt al genoeg.

Als buurland met een soortgelijk rechtssysteem moet je in solidariteit staan als er sprake is van dingen als institutioneel racisme en klassenjustitie. Daarom is het belangrijk dat dit soort solidariteitsprotesten worden gehouden. Daarnaast is het een moment om iedereen eraan te herinneren dat we er in Nederland ook nog lang niet zijn. Ik hoop dat mensen, die niet stilstaan bij de dood van Sanda en bij racisme, zich nu gaan realiseren en afvragen van: dit gebeurt dus echt en wat kan ik doen om dit te voorkomen? Heb je bijvoorbeeld bij een studentenvereniging gezeten? Denk dan na over wat je zelf hebt bijgedragen en hoe je nu kunt bijdragen zodat dit soort dingen, zoals de moord op Sanda, voorkomen kunnen worden."

Rudy

"Ik ben oprichter van Tribez, een studentenvereniging in Den Haag voor studenten met Afrikaanse roots. Ooit zat ik in het bestuur van een overwegend witte studentenvereniging. Toen merkte ik wel dat sommige mensen er niet blij mee waren dat een 'n-woord' voorzitter was. Ook al 'maak je het' als persoon van kleur, men ziet je niet graag op bepaalde posities en dat laten ze je ook weten.

Heel veel jongeren van kleur die gaan studeren worden nog steeds blootgesteld aan dit soort systemen en de ontgroeningscultuur is nog altijd een ding. Met Sanda Dia is dat nu helaas fout gegaan. Dat moet een wake-upcall zijn: wat voor cultuur hebben wij op hogescholen en universiteiten, waarbij studenten van kleur op deze manier in een onveilige situatie terechtkomen? We moeten ons afvragen: is dit iets wat hoort in de moderne samenleving? Ik denk van niet.

Helaas was ik niet verbaasd toen ik de uitspraak hoorde, maar ik was wel ontzettend teleurgesteld in het feit dat een zwart mensenleven maar 400 euro waard is. We zijn bij deze demonstratie voor Sanda Dia, maar waar we vooral voor moeten zorgen is dat er geen toekomstige Sanda Dia's meer zullen zijn."