Mitchell Esajas: "Naast slavernijexcuses is ook een vorm van herstel belangrijk"

Verontwaardiging om datum

Er is onder meer veel te doen om de datum. Het plan van het kabinet om vandaag excuses voor het slavernijverleden aan te bieden, lekte begin november uit. Dat was - terecht - tegen het zere been van verschillende maatschappelijke organisaties en stichtingen. "Het gaat niet eens zozeer om de datum, maar om het proces", vertelt Mitchell. "Heel veel mensen willen dat er excuses komen, maar niemand had verwacht dat dit zo snel zou gebeuren. De reden dat veel mensen verontwaardigd zijn vanwege de datum, is omdat het is aangekondigd zonder overleg met nazaten van tot slaaf gemaakten en met niemand in Suriname of op de eilanden."

Mitchell benadrukt dat het belangrijk is dat de excuses voor het slavernijverleden op een respectvolle manier worden aangeboden. Zeker als het gaat om zo'n pijnlijk onderwerp. "Nu voelt het voor veel mensen alsof de excuses worden afgeraffeld, zodat ze van het gezeur af zijn", legt Mitchell uit.

'Haast'

Vicepremier Sigrid Kaag bracht afgelopen weekend een bliksembezoek aan Suriname. Daar sprak ze met verschillende ministers en president Chan Santokhi om het plan van de excuses na alle kritiek te bespreken. "Wat er precies is gezegd, is niet duidelijk, want het is pas eergisteren gebeurd en er is verder niks over gezegd", vertelt Mitchell. "Dat zorgt voor veel onduidelijkheid en ontevredenheid. Wat ik in de wandelgangen heb gehoord, is dat er vanuit de politiek haast is vanwege de Provinciale Statenverkiezingen van volgend jaar. Ze zijn bang dat er een rechtse meerderheid komt die niet meer voor excuses zal zijn."

Als dat laatste het argument is, kan Mitchell het enigszins begrijpen dat de plannen voor de excuses versneld zijn. "Maar ik vind dat je alsnog duidelijk moet zijn in je communicatie, dat je er respectvol mee om moeten gaan richting nazaten van tot slaaf gemaakten en dat je een echte dialoog moet voeren."

Vorm van herstel

Vanmiddag om 15.00 uur is het zover. Dan spreekt premier Rutte in het Nationaal Archief in Den Haag. Hoewel alles erop wijst dat het kabinet excuses gaat aanbieden, is dat nog niet formeel bevestigd. "Mijn verwachting is dat er op z'n minst een aankondiging voor excuses komt", vertelt Mitchell. "We moeten niet naïef zijn. Het is een politiek proces. Rutte is waarschijnlijk gedwongen om dit te doen, daarom is het voor ons als zwarte gemeenschap belangrijk om te eisen dat er, naast excuses, ook gesprekken komen met nazaten op de eilanden, in Suriname en in Nederland over hoe die excuses ingevuld moeten worden. Het gaat niet alleen om excuses, maar ook om een vorm van herstel, zodat de achterstelling die voortkomt uit de slavernij wordt hersteld. Bijvoorbeeld in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Dat kan dan tussen vandaag en 1 juli plaatsvinden, zodat er op 1 juli op een betere manier excuses kunnen worden gemaakt."