Deze moslima's vasten niet tijdens ramadan en dat zorgt voor een tweestrijd

“Je kan nu niet aan me zien dat ik ziek ben geweest en nog medicijnen slik. Mijn collega’s weten het ook niet. Ik werk op een woongroep en als we pauze hebben, dan eet ik niet in het bijzijn van mijn collega’s. Ik heb er eigenlijk best wel moeite mee om constant aan iedereen uit te moeten leggen waarom ik niet aan de ramadan meedoe. Dat is tussen mij en Allah. Niet iedereen gelooft het misschien, maar er is een geldige reden voor.”

Inmiddels is Hajar dus wel weer beter, maar omdat een groot deel van haar endeldarm en maag zijn weggehaald, moet de Marokkaanse uit Veenendaal alsnog medicatie gebruiken.

“Ik zit in een soort tweestrijd, ook al weet ik dat ik niet per se hoef te vasten.”

VIJF EURO PER DAG

Ondanks dat Hajar niet mee kan vasten, blijft de ramadan een hele speciale maand voor haar. Ze probeert mee te doen op haar manier. Elke dag die Hajar niet vast, doneert ze vijf euro aan een door haar gekozen goed doel. Dat wordt ook wel Fidyatu Siyaam genoemd en is een alternatief voor mensen die niet mee kunnen doen vanwege gezondheidsredenen.

“Vorig jaar had ik mijn chemokuur tijdens de ramadan. Toen doneerde ik al vijf euro per dag en dat doe ik dit jaar weer. Ik heb het geld aan mijn moeder gegeven, zodat zij het kon besteden aan mensen in Marokko die het minder goed hebben.”

GELD SPAREN

De 22-jarige *Dina doet hetzelfde als Hajar en heeft zelfs geld gespaard om te doneren tijdens de ramadan, omdat ze niet vast. Ze heeft haar eetstoornis - boulimia - net weer onder controle en zichzelf onthouden van eten kan de ziekte juist weer triggeren. “Ik zoek naar goede doelen die bijvoorbeeld moskeeën bouwen of als het gaat om Palestina, dan doneer ik ook graag. En als ik bijvoorbeeld een dakloze man zie, koop ik in de supermarkt een broodje voor hem. Ik doe dit trouwens niet alleen in de ramadan.”

EETSTOORNIS ALS EXCUUS

Hoewel Dina speciaal geld spaart om te doneren tijdens de ramadan, zit ook zij in een spagaat. Wanneer ze vertelt dat ze niet meedoet vanwege haar eetstoornis, wordt haar ziekte vaak niet serieus genomen. “Het wordt niet gezien als een ziekte.” Maar er is misschien nog wel iets belangrijkers dat zorgt voor de tweestrijd bij Dina. Ook als haar eetstoornis de ramadan niet in de weg zou zitten, zou de Marokkaanse uit Den Haag een lastige relatie hebben met het praktiseren van de islam. De spirituele kant van de ramadan voelt ze heel erg, maar de regels eromheen niet.

“Hoewel ik het van huis uit heb meegekregen, heb ik me jarenlang schuldig gevoeld en dacht dat ik niet goed genoeg was voor de islam. Voordat ik mijn eetstoornis kreeg, deed ik wel eens alsof ik meevastte. Toen ik eenmaal boulimia had, kon ik dat als een geldig excuus gebruiken om niet mee te doen aan de ramadan.”

BUITENBEENTJE & CONTROLFREAK

Dina vertelt dat haar schuldgevoel waarschijnlijk komt, omdat ze op de een of andere manier weinig gevoel heeft bij de ramadan. Ze omschrijft zichzelf als een controlfreak die - ook als het om de islam gaat - logische antwoorden wil hebben op haar vragen over het geloof. Dina wil vooral zeker weten dat ze het niet voor anderen doet, maar echt vanuit zichzelf.

“Soms voel ik me een buitenbeentje, omdat ik qua gevoel niet kan meepraten met de mensen die wel overtuigend aan de ramadan doen. Ik ben ermee opgegroeid, ik heb zelfs islamitische lessen gehad en ik vind de ethiek van de islam wel mooi, maar ik geloof niet dat je je bijvoorbeeld op een bepaalde manier moet kleden of pas mag eten op een bepaald tijdstip. Als je goed doet vanuit je hart, moet je eigenlijk al geaccepteerd worden.”

GROTE STAP

Dat Dina haar verhaal doet, is een grote stap. Deze gedachten heeft ze namelijk nog nooit gedeeld met haar ouders. Ook niet met haar oudere zus, die zich veel meer kan vinden in de islam en er als enige van het gezin voor heeft gekozen om een hoofddoek te dragen. “Als ik tegen m’n zus zou zeggen hoe ik erover denk, zou ze me een hele preek geven.”

WEG TERUGVINDEN?

Het is niet zo dat Dina de islam voor altijd uitsluit. Ze is nu vooral heel erg zoekende. “Ik heb zelfs de islam voor dummies en de koran voor dummies gehaald. Ik ben heel leergierig en hoe meer informatie en antwoorden ik heb, des te beter ik een beeld van de islam kan vormen op mijn eigen manier. Diep van binnen hoop ik dat ik wel met volle overtuiging mijn weg kan vinden naar de islam. Puur vanuit mezelf.”

TUSSEN TWEE CULTUREN

De 17-jarige Laetitia kan zich wel vinden in Dina’s zoektocht. “De voorgaande jaren moest ik vanwege gezondheidsproblemen medicatie slikken en deed ik niet mee aan de ramadan. Nu hoef ik geen medicatie meer in te nemen en verwacht mijn moeder dat ik meedoe. Maar eigenlijk kijk ik er niet zo naar zoals zij dat doet.”

Laetitia is opgegroeid tussen twee culturen. Haar Nederlandse vader bekeerde ooit tot de islam voor haar strenggelovige Indonesische moeder. “Ik ben geboren als moslim, ik heb op een Arabische school gezeten, ik ken de gebeden en ik merk dat ik me bijvoorbeeld goed kan voelen als ik Arabische zang hoor. Maar ik ben sinds kort van mening dat ik het geloof voor mezelf moet uitoefenen en niet voor iemand anders. Dat maakt ook dat ik geen sterke drang heb om mee te doen aan de ramadan. Maar mijn moeder heeft echt het verlangen dat ik als moslima door het leven ga en wel meevast.”

Het is niet zo dat Laetitia geen binding heeft met de islam en het geen mooie religie vindt. “Het past denk ik gewoon minder bij mij. Maar het doet wel pijn als de islam bijvoorbeeld naar beneden wordt gehaald in de media. Het blijft een deel van mij.”

Laetitia is nog maar net begonnen aan haar persoonlijke zoektocht en knijpt hem wel een beetje voor een serieuze confrontatie hierover met haar moeder. “Wat buitenstaanders van mij vinden, maakt me niet zoveel uit. Ze weten niet hoe ik me voel. Ik krijg soms wel eens te horen - van bijvoorbeeld klasgenoten - dat ik zwak ben of een slechte moslim, omdat ik niet vast. Maar ik hoef mezelf niet aan hen te verantwoorden. Ik vind het vooral belangrijk dat mijn thuisfront er oké mee is. En dat staat los van mijn respect voor de islam, want dat is er zeker.”

GEEN OORDEEL

Hoewel de ramadan voor veel moslims hand-in-hand gaat met vasten en op die manier tot bezinning komen, is dat dus niet vanzelfsprekend voor alle mensen die de islam vanuit huis hebben meegekregen.

Hajars advies - die wel zou vasten als ze geen medicatie nodig had - aan een ieder: “Oordeel niet meteen als iemand, waarvan je denkt of weet dat hij of zij moslim is, niet vast. Ga het gesprek aan en vraag er gewoon naar als je nieuwsgierig bent.”

*I.v.m. privacy is deze naam gefingeerd.

- In 'FunX Beseft' bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -