1 mei-demonstraties in Parijs en Istanbul uit de hand gelopen

Het was gisteren 1 mei, oftewel de Dag van de Arbeid. Voor het eerst sinds de coronapandemie vonden er in veel landen daarom weer grote evenementen, manifestaties en protesten plaats. In sommige steden liep dat uit de hand, zoals in Parijs en Istanbul. Daar braken rellen uit en raakten demonstranten in gevecht met de politie.

Istanbul

In Istanbul werden de meeste arrestaties gemeld. Daar kwamen duizenden mensen samen, onder andere om te demonstreren tegen de hoge inflatie, die daar veel extremer is dan bijvoorbeeld in Nederland. Volgens de lokale autoriteiten zijn er 164 mensen aangehouden vanwege demonstreren zonder vergunning. Op het Taksimplein was het bijvoorbeeld verboden om actie te voeren. Toen betogers daar toch heen gingen, zorgde dat voor gewelddadige confrontaties met de politie.

Parijs

Ook in heel Frankrijk gingen mensen gisteren massaal de straat op, met name om te protesteren tegen het beleid van de pas herkozen president Macron, die de pensioenleeftijd wil verhogen. In Parijs liep dat uit de hand. Zo werden ondernemingen geplunderd, waaronder een filiaal van McDonald's, en werd de brandweer belemmerd bij het blussen van aangestoken brandjes. De politie heeft toen traangas ingezet. Acht agenten raakten gewond en zeker 45 mensen zijn gearresteerd.

Utrecht

In Nederland werd gisteren ook stilgestaan bij de Dag van de Arbeid. In Utrecht was er een protestmars met zo'n vierduizend mensen, gevolgd door een evenement in het Julianapark, georganiseerd door vakbond FNV. Er werd met name aandacht gevraagd voor de "sociaaleconomische scheefgroei in Nederland" en het niet meestijgen van de lonen met de huidige inflatie.

Geen vrije dag?

In bijna heel Europa (en in veel landen daarbuiten) is 1 mei een officiële vrije feestdag, maar in Nederland niet. Dat heeft volgens historici twee redenen. Ten eerste omdat Koninginnedag (30 april) er altijd net voor viel. Daarnaast worden er in ons land voornamelijk religieuze feestdagen gevierd met een vrije dag,

Een tweede reden is dat er op een gegeven moment te weinig noodzaak en zin zou zijn geweest om 1 mei nog uitgebreid te vieren. Er zou minder behoefte zijn aan de strijd vanuit de arbeidersbeweging voor een betere sociaaleconomische positie, waaruit de dag is ontstaan, omdat er al genoeg bereikt zou zijn, zo vertelde historicus Sjaak van der Velden aan het AD. Ook de Koude Oorlog speelde een rol. "In Rusland was op 1 mei een militaire parade met tanks en kanonnen. Met die beelden wilde je niet geassocieerd worden."

1 mei wordt dus in Nederland vaak maar kleins gevierd, maar vakbond FNV probeert daar sinds een paar jaar verandering in te brengen.