Een dierbare in de gevangenis: Rivelino vertelt het verhaal van achterblijvers

Er zijn veel verhalen over hoe het is om vast te zitten. Maar hoe is het voor de achterblijvers? Wat als je familielid, partner of vriend(in) op het criminele pad belandt en uiteindelijk in de gevangenis terechtkomt? Dat heeft enorm veel impact, zo weet ook schrijver en rapper Rivelino Rigters. Hij schreef er daarom een boek over. In de TopiX-podcast sprak hij met Merel over wat daarin staat: zijn eigen ervaringen, maar vooral ook die van achterblijvers.

Jong begonnen

Rivelino weet hoe het is om af te glijden naar het slechte pad. Op zijn tiende was hij samen met vriendjes al bezig met diefstal en andere kleine delicten. "Het was kattenkwaad, het avontuur opzoeken. Het was spannend en je wilde je stoer voordoen voor je vrienden."

Hoewel het voor Rivelino niet voor te stellen is dat zijn eigen dochter op die leeftijd al dat soort streken uithaalt, was het toen 'normaal'. In de buurt waarin hij als kind woonde, Amsterdam-West, waren destijds veel problemen. Veel kinderen op zijn school groeiden op met misbruik en criminaliteit. "Daardoor werden delicten heel erg genormaliseerd. Als je het niet deed, viel je juist op."

Gevangenisstraf

Rivelino kwam er vaak met waarschuwingen en werkstraffen vanaf, maar op zijn dertiende werden de delicten zwaarder en zat hij uiteindelijk anderhalve maand in de gevangenis. "We raakten verzeild in heftige delicten, zoals straatroof. De volgende dag werden we gelijk opgepakt." Zijn geweten begon op te spelen, maar een echte wake up-call was het nog niet. "Je weet gewoon dat je fout bezig bent, maar hoe dieper je erin verzeild raakt, hoe interessanter het wordt om toch door te gaan en je grenzen te verleggen."

Kantelpunt

Het kantelpunt kwam toen Revelino een paar jaar later in een heroïnedeal terechtkwam. Van dichtbij had hij gezien hoe schadelijk die drug kan zijn - hij had familieleden die verslaafd waren - en wat de gevolgen kunnen zijn van je bezighouden met dit soort illegale zaken. "Ik zag wat zware criminaliteit kan doen met een mensenleven en iemands omgeving. Ik ging me afvragen: is dit het leven voor mij of kan ik er meer uithalen?"

Achterblijvers

Naast het delen van zijn eigen ervaringen met het beteren van zijn leven en zijn visie op het voorkomen van criminaliteit, vindt Rivelino het vooral belangrijk om het perspectief van de achterblijvers te laten zien. In zijn boek Bloedband staan daarom ook verhalen van familieleden en vrienden van mensen die vastzitten. "Ik merk dat hun verhaal nooit wordt uitgelicht. Het is niet interessant genoeg of ze krijgen juist de schuld. Maar ik vind dat hun verhalen ook een podium verdienen."

Die verhalen worden niet altijd verteld, omdat er een taboe op lijkt de liggen. "De schaamte om te delen is soms groot, maar ik denk dat als je er juist wél over praat, er een last van je afglijdt." Rivelino hoopt dan ook dat mensen van wie een familielid in de gevangenis zit of heeft gezeten, zich kunnen herkennen in de verhalen. Bijvoorbeeld ouders die zichzelf onterecht de schuld geven van het feit dat hun kind in de criminaliteit belandt. "Hopelijk kan het voor een stukje bevrijding zorgen."

Hulp voor de omgeving

Die achterblijvers krijgen niet altijd de juiste hulp, merkt Rivelino. "Het is er wel, maar mensen weten niet altijd hoe ze het moeten inzetten." Gelukkig worden er steeds meer programma's ontwikkeld die zich niet alleen op de gedetineerden richten, maar op het totaalplaatje en dus ook zijn of haar omgeving. "Familie en partners worden betrokken bij het proces om iemand op positieve wijze te laten terugkeren. Zo weten ze hoe ze iemand kunnen opvangen én zelf weerbaarder kunnen worden."

Luister hieronder het hele gesprek met Rivelino terug:

Wil je graag meer inspirerende verhalen horen uit de TopiX-podcast? Dat kan via FunX.nl/podcasts!