Waarom je schijt moet hebben aan het begrip 'summerbody'

Nooit naar het strand

De 26-jarige body positivity-Instagrammer Robin Meerman weet maar al te goed hoe die druk voelt. Tot een paar jaar geleden had ze daar veel last van."Vooral van vriendinnen om me heen. Die waren bezig met afvallen en zo snel mogelijk superbruin worden. Daar voelde ik een enorme druk door. En dan daarnaast nog alle media die daarover spammen." Tot haar 23ste durfde Robin daarom zelfs niet naar het zwembad of het strand te gaan. "Ik vond mezelf veel te dik om erbij te liggen."

Geweldig lichaam = geweldige zomer?

Hoe komt het nou dat media en reclames je zo onzeker kunnen maken? Consumentenpsycholoog Patrick Wessels legt uit dat bedrijven en merken slim gebruik maken van sociaal bewijs. In campagnes gebruiken ze mensen op wie jij lijkt of op wie je wil lijken. Daar wil je bij horen, dus als zij hun summerbody al voor elkaar hebben, ga je sneller denken dat jij dat ook moet hebben. En dan wordt er ook nog eens gedaan alsof dit heel makkelijk te bereiken is door in te spelen op het abstracte denkniveau: op de toekomst en het resultaat dat je uiteindelijk behaalt. En daarom zie je overal dat geweldige lichaam en die geweldige zomer. De vervelende obstakels die je tegenkomt om dat doel te bereiken - het concrete denkniveau, oftewel het hier en nu - worden voor het gemak even buiten beschouwing te laten. Dus dat je veel moet sporten, de snacks moet laten staan en dure producten moet kopen, wordt dus niet benoemd.

Ook jurkjes met maat 48

Inmiddels is Robin blij met hoe ze eruitziet en trekt ze zich minder aan van de druk van buitenaf. Die switch maakte ze toen Instagram een aantal jaar geleden opkwam: "Ik ontdekte vrouwen die dezelfde maat als ik hebben en dacht: hé, zij laten zichzelf ook gewoon zien." Toch blijft de zomer een periode waarin ze meer met haar uiterlijk bezig is dan normaal. "Ik heb maat 48/50, dus niet alles staat per se supermooi. Het is niet dat ik geen jurkjes of korte broeken draag, maar ik moet er iets harder naar opzoek." Volgens Patrick is de body positivity-beweging zeker een goede ontwikkeling:

"Je kunt je dan aansluiten bij die groep als je niet het zelfvertrouwen hebt om in je eentje naar voren te stappen. De drempel is dan lager, dus dat helpt zeker. Maar het blijft een moeilijke stap."

Hé dikzak!

Er zijn echter wel mensen in Robins omgeving die vinden dat je als voller persoon bepaalde dingen niet mag of hoort te dragen. "Ik denk dat mensen gevormd worden door een beeld in de media. Wanneer er alleen maar perfecte modetypes te zien zijn - slank en gebruind - gaan mensen daarnaar streven. En daardoor gaan ze opmerkingen maken." Want opmerkingen, die krijgt Robin nog steeds naar haar hoofd geslingerd. En vaak ook. Met haar Instagram probeert Robin daarom vrouwen te inspireren. "Ik ben vroeger heel erg gepest, maar ben nu superblij met mijn leven en hoe ik eruitzie. Al is er maar één iemand die ik kan inspireren, dan ben ik al blij."

Instagram als zelfvertrouwenkiller?

Met de komst van social media is je eigen sociale omgeving een stuk groter geworden. Je kan de hele wereld in de gaten houden. En hoewel dat voor Robin positief heeft gewerkt, omdat ze ontdekte dat er meer vrouwen zijn zoals zij, werkt het niet altijd bevorderlijk voor je zelfvertrouwen. Wanneer je een groep van honderd mensen met de perfecte summerbody voorbij ziet komen, lijkt het voor je brein namelijk al snel alsof heel de wereld in shape op het strand ligt. Patrick vertelt dat het voor je brein moeilijk is om in te schatten dat er een veel grotere groep is die het misschien niet voor elkaar heeft en ook onzeker voor de spiegel staat. Daarnaast moet je niet vergeten dat bijna iedereen zichzelf op social media op de best mogelijke manier presenteert en dat dit dus lang niet altijd een realistische weergave van de werkelijkheid is.

Eigen schuld

Behalve sociaal bewijs spelen reclamemakers ook slim in op verschillende emoties. Vooral het gebruikmaken van schaamte en schuld is een sneaky techniek, omdat je op deze manier het gevoel krijgt zelf verantwoordelijk te zijn voor het eventuele falen van je summerbody. "De mogelijkheid wordt gegeven. Als je dan zegt 'nee, ik koop het afslank-/bruinings-/gezondheidsproduct niet', dan is het je eigen schuld als je het vervolgens niet voor elkaar hebt", legt Patrick uit. Merken en bedrijven mogen heel ver gaan in dit soort reclame-uitingen, want er zijn geen regels voor het gebruik van bepaalde woorden of teksten. En als er een verbod komt op een mogelijk misleidend woord, verzinnen ze wel weer iets anders.

Vrouwen vs. mannen

Voor vrouwen lijkt het eisenpakket wat betreft de summerbody een stuk strenger dan voor mannen. Voor een ideale bikini body hoor je namelijk slank, gebruind, geschoren en jong zijn. Hoe denken mannen hier eigenlijk over? Ervaren zij zelf ook een druk rondom het creëren van de ideale summerbody.

Koen (24) is heel het jaar door met fitness en voeding bezig en heeft het gevoel dat de term summerbody meer iets voor vrouwen is. Toch ziet hij de zomer als een extra motivatie om minder te eten en meer aan cardio te doen. "Dat heeft ook te maken met de activiteiten in de zomer: je gaat zwemmen en naar festivals, dus je laat jezelf meer zien." Een druk van buitenaf ervaart hij niet. "Een paar jaar terug, toen ik wat dunner was, speelde dat meer. Nu ben ik meer tevreden en dan neemt die druk af. Dan doe je het meer voor jezelf."

Sander (22) is er helemaal niet mee bezig. Hij haat de sportschool en is tevreden met zijn lichaam, welk seizoen het ook is. "Ik denk dat vrouwen meer druk ervaren en ik kan me heel goed voorstellen dat je je als vrouw onzeker voelt. Bij vrouwen 'moet' er veel gebeuren, het kan altijd alleen maar beter. Bij mannen kan het alleen slechter, het is enkel een extraatje." Of een vrouw er zogenaamd bikiniproof uitziet, maakt hem niet uit. Daarnaast noemt hij dat slank of dik zijn niet alles is. Je kan gespierd zijn, maar pigmentvlekken of andere onzekerheden hebben waardoor je je alsnog onzeker voelt en niet aan het perfecte plaatje voldoet.

Status

Psycholoog Patrick legt uit dat mannen net zo goed worden beïnvloed, maar dat het bij hen meer draait om status dan om fysieke eigenschappen. Zij worden dus niet minder, maar op een andere manier beïnvloed. Waar een campagne voor vrouwen zal inspelen op de waardering van de omgeving (is ze leuk, gezellig en knap?), zal het bij mannen gaan zitten op het wel of niet verliezen van je status (heeft hij het voor elkaar?).

Dit bericht bekijken op Instagram

Een bericht gedeeld door Feminist ♀ (@feminist) op 6 Mei 2019 om 8:14 (PDT)

Eigenwaarde

Wat kan je nou tegen al die summerbody-praatjes doen als je merkt dat je hier onzeker van wordt? Volgens Patrick is het een moeilijke kwestie en is het niet zomaar op te lossen. Hij legt uit dat het te maken heeft met zelfwaardering en zelfvertrouwen. "Als je hier meer van hebt, ben je minder ontvankelijk voor invloeden. Heb je minder zelfvertrouwen, dan ben je juist makkelijker te beïnvloeden." En dan kom je al gauw in een vicieuze cirkel terecht: je bent onzeker, dus je koopt een product om dat te verhelpen. Vervolgens helpt het niet, dus dan heb je ook nog eens een verkeerde keuze gemaakt. Dit kan je vervolgens niet delen met je omgeving, want je schaamt je ervoor en dus word je nog onzekerder.

Summerbody = lichaam in de zomer

Dus, of het echt zo erg is dat je er in de zomer niet per se volgens de heersende ideaalbeelden bijloopt? Niet echt, zolang je maar lekker in je vel zit. Het enige wat je hoeft te doen voor een summerbody is namelijk simpelweg bestaan in de zomer. Zoals Patrick heel verstandig zegt:

"Het is goed om na te gaan waar je je eigenwaarde vandaan haalt. Als je iets doet, zoals een product kopen (denk aan bijvoorbeeld afslankproducten of schoonheidsbehandelingen), vraag jezelf dan af waarom je het doet. Is het puur om je eigenwaarde op te krikken, dan is het misschien goed om dit op een andere manier te doen. Maar dat kan een proces van maanden zijn."

- In 'FunX Beseft' bespreekt FunX actuele, culturele en lifestyle topics die jouw aandacht verdienen. Een groter bewustzijn voor de generatie van nu -