Opinie: "Internationale Vrouwendag geldt schijnbaar niet voor de vrouwen in Gaza"

Vrouwen in gevaar

Sinds Israëls totale bezetting van Gaza, die begon na de aanval van Hamas op 7 oktober, zijn er volgens het Palestijnse ministerie meer dan 30.000 Palestijnen gedood. Zeventig procent van de doden bestaat volgens de VN uit vrouwen en kinderen. Daarnaast zijn bijna een miljoen vrouwen en kinderen hun huis ontvlucht en zijn er momenteel meer dan drieduizend vrouwen alleenstaande ouder geworden. Deze cijfers vertellen ook dat er in Gaza ieder uur twee moeders worden gedood. We kunnen hieruit opmaken, dat hoewel alle Palestijnen enorm onder deze oorlog lijden, vooral vrouwen en kinderen de meest kwetsbare groepen zijn.

Verenigde Naties

De VN heeft middels een verklaring bezorgdheid geuit over grootschalige schendingen van mensenrechten tegen Palestijnse vrouwen, vooral degenen die gevangen worden gehouden. "We zijn bijzonder verontrust door berichten dat Palestijnse vrouwen en meisjes het slachtoffer zijn geworden van meerdere vormen van seksueel geweld, zoals het uitkleden en fouilleren door mannelijke Israëlische legerofficieren. Naar verluidt zijn ten minste twee vrouwelijke Palestijnse gevangenen verkracht, terwijl anderen zijn bedreigd met verkrachting en seksueel geweld", schrijven de experts. De verschrikkelijke beelden van deze vrouwelijke gevangenen en de verkrachtingen zijn vermoedelijk ook door Israëlische soldaten online verspreid.

Vrouwen die gevangen worden gehouden, krijgen te maken met onmenselijke en vernederende omstandigheden. Ze worden mishandeld en krijgen geen eten of medicatie. Volgens de VN zijn er zelfs meldingen gemaakt van Palestijnse vrouwen die buiten in de regen en kou in kooien worden vastgehouden. De Israëliërs vergelijken het Palestijnse volk dus niet alleen met dieren, zoals hun minister van defensie deed, maar behandelen deze mensen nog vele malen erger.

Sanitaire tekorten

Naast deze verschrikkingen hebben vrouwen in Gaza ook te maken met sanitaire tekorten. Een goed voorbeeld hiervan is dat 700.000 Palestijnse vrouwen in Gaza menstrueren en geen toegang hebben tot menstruatieproducten. Het gevolg hiervan is dat veel vrouwen norethisteron tabletten gebruiken om hun ongesteldheid uit te stellen. Deze medicatie wordt normaliter gebruikt door vrouwen die last hebben van heftige bloedingen tijdens hun menstruatie of gediagnosticeerd zijn met endometriose. Het gebruik van de medicatie is niet geheel zonder gevolgen. De pillen kunnen namelijk zorgen voor neveneffecten, zoals misselijkheid, veranderingen van de cyclus, duizeligheid en mood swings.

Menstruatiearmoede

Desondanks hebben veel van deze vrouwen niet de 'luxe' om hun menstruatie op normale wijze door te laten gaan, omdat er geen toegang tot water en de juiste producten is. “Een van de vrouwen in het kamp vertelde mij dat zij door het gebruik van deze pillen de ergste menstruatie van haar leven heeft doorgemaakt. Hoewel ik de negatieve bijwerkingen ken, gebruik ik ze toch. Deze pillen kunnen namelijk niet schadelijker zijn dan de raketten, dood en vernietiging overal om ons heen", vertelt de 35-jarige Ruba die gebruik maakt van deze medicatie, aan Al Jazeera. Vrouwen die geen norethisteron kunnen nemen, maken hun eigen maandverband door oude kleding, handdoeken en zelfs tenten te verknippen.

Waar zijn de feministen?

De complete stilte vanuit de westerse feministen is toch wel een erg interessante reactie hierop, aangezien we in het westen erg vocaal zijn wanneer het aankomt op menstruatiearmoede. Toen de oorlog in Oekraïne ervoor zorgde dat vrouwen te maken kregen met tekorten in maandverband en tampons, werd er vrijwel meteen ingegrepen door verschillende organisaties. Zo leverde de organisatie Hey Girls binnen de kortste tijd zo'n 22.000 menstruatieproducten aan Oekraïne, om vrouwen in deze moeilijke tijd bij te staan. Hoewel Israël de grens en de toevoer van hulp- en noodvoorzieningen blokkeert, wordt dezelfde feministische en gepassioneerde strijd niet voor de Palestijnse vrouwen gevoerd. Zelfs niet terwijl ze hun tenten aan het verknippen zijn en zichzelf blootstellen aan allerlei bacteriën en infecties, om hun bloedingen op te vangen.

Gebrek aan sanitaire voorzieningen

De miljoenen gevluchte Palestijnen hebben ook te maken met tekorten aan toiletten en badkamers. Het grootste gedeelte van Gaza heeft geen toegang tot water, waardoor het toilet niet constant doorgespoeld kan worden, terwijl er soms meer dan zeshonderd mensen gebruik maken van hetzelfde toilet. Het is vooral een uitdaging voor de circa 52.000 (!) zwangere vrouwen, die extra druk op hun blaas voelen, en vrouwen die net zijn bevallen, om een vrij toilet te vinden binnen de overvolle vluchtelingenkampen.

De 52.000 zwangere vrouwen lopen ook nog meer risico op infecties en lijden enorm door het gebrek aan sanitaire voorzieningen. Zo blijkt uit onderzoek dat het aantal miskramen in Gaza met driehonderd procent is gestegen. Volgens een verpleegkundige in Gaza vinden er ook meer miskramen plaats door de rook en ongezonde lucht, als gevolg van de bombardementen. Unicef beschrijft dat de psychologische tol van de oorlog tegen Gaza ook directe – en soms dodelijke – gevolgen heeft voor de reproductieve gezondheid, waaronder een toename van door stress veroorzaakte miskramen, doodgeboorten en vroeggeboorten. Ook overlijden veel vrouwen na hun bevalling door de slechte hygiëne en tekorten aan ziekenhuizen. Daarnaast worden veel bevallingen en keizersnedes uitgevoerd zonder medische voorzieningen, verdovingen en postnatale zorg. Door dit gebrek aan zorg worden veel moeders ook blootgesteld aan infecties, waardoor het risico op moedersterfte groeit. Er zijn dus baby's in Gaza die meteen na hun geboorte al de titel wees hebben gekregen, omdat de oorlog en verschrikkelijke omstandigheden hun hele families hebben weggenomen. Ferhan Güloğlu, mede-oprichter van het Safe Birth in Palestina Project, beschreef de situatie in Gaza als volgt: "Het is niet alleen een enorme humanitaire crisis, maar deze crisis treft vooral zwangere vrouwen en postpartumvrouwen. Dit is een oorlog tegen de geboorte van mensen, een oorlog tegen de geboorte."

Kaalscheren

De gebreken aan sanitaire voorzieningen zorgen er niet alleen voor dat douchen een enorme luxe is, maar ook dat vrouwen prioriteiten moeten stellen wanneer er wel water vrijkomt. Daarom hebben veel Palestijnse vrouwen ervoor moeten kiezen om hun hoofden kaal te scheren. Het niet wassen van hun haar kan namelijk zorgen voor alopecia, ringworm op de hoofdhuid en bacteriële infecties, die kunnen leiden tot tumoren. "Ons hoofd kaalscheren is een pijnlijk besluit als vrouw, maar we worden gedwongen om het te doen", deelt Nisreen, die ook haar dochters heeft moeten kaalscheren, aan Middle East Eye. "Het drinken van water en het overleven van deze omstandigheden is voor ons een grotere prioriteit dan het wassen van ons haar", vertelt Zainab al-Shawwaf aan dezelfde nieuwsoutlet.

Wanneer wordt er ingegrepen?

Als resultaat van de Israëlische blokkades is het voor hulptroepen vrijwel onmogelijk om voedsel, water of medicatie naar Gaza te brengen. Het leveren van vrouwelijke benodigdheden is nog veel lastiger en deze producten worden zelfs door Israëlische inspecteurs teruggestuurd. De producten die echter wel binnenkomen zijn vaak van zo'n lage kwaliteit dat vrouwen er infecties van krijgen. Het leven in een slagveld maakt het niet heel vreemd dat er bijna geen vrouwelijke benodigdheden zijn, als hulptroepen niet eens voedsel of water kunnen leveren. Wat wel opmerkelijk is, is dat de feministische strijd, die het westen altijd lijkt te voeren, de vrouwen in Gaza niet bereikt.

Zo is er ook duidelijk een dubbele standaard te zien in de manier waarop de Israëlische vrouw en de Palestijnse vrouw worden behandeld. De Palestijnse vrouwen die in kooien leven, worden aan hun lot overgelaten terwijl de ogen vanaf het begin van de oorlog tegen Gaza gericht zijn op de Israëlische gevangenen. Natuurlijk verdienen zij alle aandacht en is het van groot belang dat zij veilig thuiskomen, maar waarom lijken de verschrikkingen waarmee de Palestijnen te maken hebben hier telkens mee gerechtvaardigd te worden? Het oordeel luidt: alleen wanneer de gevangenen door Hamas vrij worden gelaten, iets wat de Israëlische president Netanyahu overigens zelf ook niet heeft toegelaten, zou een humane behandeling van de Palestijnen besproken kunnen worden. Dat lieten media wereldwijd, maar ook politici zoals de Amerikaanse president Joe Biden en onze eigen Rutte weten.

Hoe kan het toch dat we een ijzige stilte horen als het gaat om de Palestijnse vrouwen die verdreven zijn uit hun huizen, zich moeten kaalscheren omdat er geen water is en hun buiken zonder verdoving moeten laten opensnijden om vervolgens een kind ter wereld te brengen, dat een kleine kans heeft om het te overleven. Waar zijn de Women Marches nu meer dan twintigduizend Palestijnse vrouwen en kinderen zijn vermoord? Waar zijn de feministen die aanschuiven bij talkshows en gelijkheid prediken? De viraliteit die we ook terugzagen bij de #metoo-beweging? Waar is in vredesnaam alle woede van de vrouwen die de titel 'feminist' dragen? Deze stilte lijkt ons één ding erg duidelijk te maken: de normen en waarden van het feminisme gelden niet voor iedereen en al helemaal niet voor de Palestijnse vrouwen. Hoe kunnen we anders op 8 maart Internationale Vrouwendag vieren en spreken over vrouwenemancipatie, maar onze ogen sluiten voor de hel die de Palestijnse vrouwen hun realiteit moeten noemen?