Gemeenten houden burgers in het geheim in de gaten via sociale media
- News
- Gemeenten houden burgers in het geheim in de gaten via sociale media
Uit onderzoek van de NHL Stenden Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat Nederlandse gemeenten inbreuk maken op de privacy van hun inwoners. Gemeenten kijken namelijk in het geheim mee met burgers op sociale media door gebruik te maken van nepaccounts.
Ruim een derde van de gemeenten kijkt mee
Het onderzoek, dat gebaseerd is op een ingevulde vragenlijst van 156 van de 352 gemeenten, is in opdracht van onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap verricht en toont aan hoe gemeenten burgers precies in de gaten houden. Gemeenten proberen bijvoorbeeld zicht te krijgen op demonstraties en rellen door Facebookgroepen en Twitterprofielen in de gaten te houden. Daarnaast controleren ze op Marktplaats of bijstandsgerechtigden andere bijverdiensten hebben en proberen ze via sociale media te achterhalen of vluchtverhalen van asielzoekers wel kloppen. Sommige gemeenteambtenaren gaan zelfs zover dat ze onder een valse naam lid worden van besloten Facebookgroepen.
Het gebeurt overigens niet op grote schaal, alleen bij concrete en serieuze bedreiging van de openbare orde.
'Begrijpelijk'
Onderzoeksleider Willem Bantema zegt het begrijpelijk te vinden dat gemeenten binnen de grenzen van de openbare orde willen weten wat burgers online doen, maar hij vindt wel dat gemeenten grenzen overgaan wanneer ze burgers stelselmatig gaan volgen. "Want dan zien anderen niet dat je als gemeente aanwezig bent. Dan zou je als gemeente juist het goede voorbeeld moeten geven. Het gebeurt overigens niet op grote schaal, alleen bij concrete en serieuze bedreiging van de openbare orde. Hoe vaak weten we niet precies, maar ongeveer een op zes gemeenten doet dat weleens", aldus Bantema.
Gegevens worden opgeslagen in dossiers
Uit het onderzoek blijkt dat een aantal gemeenten de verzamelde gegevens opslaat in dossiers en dat dit bij minimaal 23 gemeenten geautomatiseerd gebeurt. "Hoe dat gebeurt en hoelang en wat het betekent voor inwoners hebben we niet kunnen vaststellen. Gemeenten hebben daar vaak zelf ook niet goed zicht op." Ook komt in het onderzoek naar voren dat veel ambtenaren niet weten welke regels en procedures gelden voor online speurwerk. "Gemeenten hebben niet door hoe snel ze inbreuk maken op de privacy van hun inwoners. Ik denk dat ze het met de beste bedoelingen doen, maar dat ze onvoldoende bewust zijn hoe snel je grenzen over gaat."
'Bezig met inventarisatie'
In een reactie tegen de Volkskrant, die het eerst informatie over dit onderzoek naar buiten bracht, liet de Vereniging van Nederlandse Gemeenten weten dat ze nog geen eenduidig beeld hebben van online monitoring. Momenteel zouden ze bezig zijn met een inventarisering en kan het onderzoek van NHL Stenden Hogeschool en Rijksuniversiteit Groningen daarbij helpen.
