Deze sportjournalist slaat de plank volledig mis dankzij wit privilege

Of Chebbak "teamleden heeft die gay zijn"

Het vond plaats tijdens een persconferentie van 2023 FIFA Women’s World Cup. Topsporter Chebbak zat hier om over de toekomstige wedstrijd tegen Duitsland te praten. De vraag die de BBC-journalist had bedacht, ging echter niet over de voorbereiding van haar wedstrijd of voetbal in het algemeen. Hij vroeg namelijk of de aanvoerster "spelers in haar team heeft die gay zijn? En hoe het leven in Marokko voor hen is" nadat hij stelde dat gay zijn in de Marokkaanse cultuur een taboe is.

Dit is een typisch voorbeeld van wit privilege

Ook al zou Chebbak gay-leden in haar team hebben, hoe is dat relevant? En verwacht de journalist? Dat de aanvoerder haar teamleden dan plots zou outen tijdens deze persconferentie die over een voetbalwedstrijd gaat? Dit is een typisch voorbeeld van wit privilege en een gebrek aan culturele gevoeligheid. De journalist voelt zich vrij om persoonlijke vragen te stellen die niets met voetbal te maken hebben, zonder rekening te houden met de situatie of cultuur.

Hoe groot moet dat bord voor je hoofd dan zijn?

Chebbak reageerde dan ook verbluft op de vraag, net zoals de coach die naast haar zat en net als haar zijn oren ook niet kon geloven. Een van de moderators greep dan ook in en zei terecht: "Sorry, dit is nogal een politieke vraag. Laten we de vragen gerelateerd houden aan voetbal alsjeblieft."

Ondanks de duidelijke cue van de moderator, stelt de journalist een vervolgvraag die zijn wit privilege nog harder door laat schemeren: "Het gaat over mensen, dit heeft helemaal niets te maken met politiek. Laat haar de vraag alsjeblieft beantwoorden." Heel genant, als je het mij vraagt: zo’n vraag stellen, erop gecorrigeerd worden, en dan nog de hint niet snappen. Hoe groot moet dat bord voor je hoofd dan zijn?

Of Sifan Hassan Snollebollekes kende

Teleurstellend is het in ieder geval zeker, maar niet verrassend. Dit is namelijk niet de eerste keer dat een vrouwelijke topsporter van kleur wordt geïnterviewd door een witte man die haar absurde vragen stelt. Tijdens de overwinning van Sifan Hassan sloeg ook een Nederlandse journalist de plank volledig mis. Hassan won in 2021 drie medailles tijdens de Olympische Spelen in Tokio: twee keer goud en één keer brons. Ze was bovendien de eerste Nederlander in 29 jaar die goud behaalde op de Spelen.

Wat zou jij vragen aan een topatleet die net goud heeft gewonnen? Iets over haar prestatie, haar motivatie of de impact van haar overwinning? In ieder geval iets dat recht doet aan wie ze is en wat ze zojuist heeft bereikt. De witte journalist in kwestie vroeg echter, houd je vast, of ze Snollebollekes kende. Dit is een vraag die niks met Hassans prestatie te maken heeft en haar moment van glorie bagatelliseert. Daarbij is de vraag erg misplaatst, aangezien het overkomt alsof hij haar als anders of niet echt Nederlands ziet. Deze vraag zou hij namelijk niet aan een Jutta Leerdam of aan een witte mannelijke topsporter stellen.

Het westerse referentiekader is niet heilig

Het normaliseren en generaliseren van de westerse gebruiken lijkt haast een trend te zijn onder witte journalisten. De gebruiken die wij in het westen hebben zijn niet de norm en staan al helemaal niet boven de culturen en gebruiken van andere landen. Dus laten wij ons, vooral als journalisten, bewust zijn van het feit dat ons westerse referentiekader niet heilig is en dat we dit niet moeten pushen op andere culturen en landen. Bijvoorbeeld door vragen te stellen die ongevoelig zijn richting andere culturen, geloofsovertuigingen of de persoon die tegenover ons zit.

Hoe moet het dan wel?

Laten we ons focussen op de sport en de atleet in kwestie. Neem als voorbeeld een interview met Leo Messi, vlak na het ontvangst van de World Cup. Een journalist vroeg hem of hij de trofee wilde opdragen aan zijn team. "Het team heeft er alles voor gegeven. Zowel hun fysieke vaardigheden als hun voetbalvaardigheden werden op de proef gesteld. Het hele team verdient deze trofee, toch?" hierop antwoordde Messi dat het Argentijns voetbalelftal voorbestemd was om het WK te winnen.

Dit is een perfect voorbeeld van een vraag die wel volledig aansluit bij het onderwerp. We zouden vrouwelijke topsporters van kleur net zo serieus moeten nemen als witte mannelijke topsporters. Dus stel hen ook vragen die daadwerkelijk betrekking hebben op de sport die ze beoefenen.