Bijna een kwart van jongere Nederlanders denkt dat de Holocaust een mythe is

Schokkende cijfers

Deze cijfers komen voort uit onderzoek van The Conference on Jewish Material Claims Against Germany, kortweg de Claims Conference. De organisatie ondervroeg in december vorig jaar zo'n 2000 Nederlanders, waarvan de helft millennials vanaf 1980 en leden van generatie Z. Ditzelfde onderzoek naar kennis en bewustzijn over de Holocaust werd eerder al in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Oostenrijk en Canada uitgevoerd. De uitkomst was echter nergens zo "schokkend" als in Nederland.

Van de generaties die sinds 1980 zijn geboren, weet een derde tot meer dan de helft opvallend weinig van de Jodenvervolging en genocide in de Tweede Wereldoorlog. Maar lieft 59 procent van deze jongere generatie weet bijvoorbeeld niet dat er in de Tweede Wereldoorlog meer dan 6 miljoen Joden zijn omgebracht. Een meerderheid van de Nederlanders (53 procent) noemt Nederland ook niet als een land waar de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog heeft plaatsgevonden. Velen kunnen geen enkel Nederlands doorgangskamp zoals Westerbork, Vught of Amersfoort noemen.

Anne Frank

De meeste Nederlanders kennen Anne Frank wel, blijkt uit het onderzoek, maar 27 procent weet niet dat ze in een concentratiekamp is gestorven. Een kleine groep denkt dat haar dagboek een vervalsing is. Toch weer een erg alarmerend feit, zo vindt de Claims Conference, ook al omdat 22 procent van de ondervraagden onder de 40 jaar het acceptabel vindt als mensen neonazistische standpunten steunen.

Complottheorieën

Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding Eddo Verdoner zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat hij het "een ontluisterend resultaat" vindt. Hij vermoedt dat desinformatie op sociale media een belangrijke oorzaak is voor de gebrekkige kennis van jongeren. "Die complottheorieën die steeds de wereld in worden geschoten, die gaan een eigen leven leiden. En veel van die complottheorieën gaan over de holocaust. En als je dan terugziet dat 23 procent van de jongeren, dat zijn natuurlijk ook de mensen die heel veel op sociale media zitten, denken dat de holocaust overdreven is of een mythe is, dan kan je niet anders dan concluderen dat het hierdoor komt."

Volgens Verdoner zijn we te laks geweest wat betreft het verspreiden van de kennis over de Holocaust. "De Holocaust heeft in Nederland relatief gezien het ergste toegeslagen, relatief gezien is hier het grootste aantal Joden weggevoerd. We hebben denk ik te lang gedacht 'het is echt wel gedeeld, iedereen is wel op de hoogte van wat er is gebeurd', maar blijkbaar zijn we te laks geweest. Deze resultaten liegen er niet om."

Onderwijs

Driekwart van de ondervraagden is het gedeeltelijk met Verdoner eens en vindt het belangrijk dat er meer les wordt gegeven over de Holocaust. Onderwijs zou het begin moeten zijn van de bewustwording. "Ronduit storend is de Holocaustontkenning", zegt ook Gideon Taylor, president van de Claims Conference. "Onderwijs is heel belangrijk, want anders zal ontkenning de kennis gaan overheersen en leren toekomstige generaties niets meer van wat er is gebeurd."

De Anne Frank Stichting laat in een reactie op het onderzoek aan ANP weten dat ook zij onderwijs over de Holocaust "ontzettend belangrijk" vinden. "Er moet vertelt worden over hoe democratie en rechtstaat buiten werking werden gezet, mensen uit de maatschappij werden uitgesloten, gedeporteerd en vermoord."

Geschokte reacties

Vanuit de tweede kamer wordt er door verschillende partijen geschokt gereageerd op de uitslag van het onderzoek. Onder andere justitieminister Dilan Yesilgöz noemt de uitkomsten ronduit schokkend en zeer ernstig. "We hebben als samenleving veel werk te doen. En snel ook", twittert ze. Ook premier Mark Rutte is geschrokken. "We mogen over alles debatteren, maar het is van belang dat we het in ieder geval over de feiten met elkaar eens zijn."

De minister van onderwijs, Dennis Wiersma, erkent dat een "nog stevigere inzet" nodig is op scholen. Ook moeten ze leren feiten te onderscheiden van "desinformatie op sociale media". Naast hem reageren nog een hoop andere politici geschokt op het nieuws.